Sterrenkundigen hebben een opmerkelijk systeem gespot waarin zes sterren om elkaar draaien. Omdat ze – bezien vanaf de aarde – voor elkaar langs bewegen, zijn er met grote regelmaat ‘sterverduisteringen’ te zien.
Astronoom Benjamin Montet van de Universiteit van Nieuw-Zuid-Wales in Australië onderzocht samen met zijn collega’s het systeem TIC 168789840, dat 1900 lichtjaar van ons vandaan staat. Dit deden ze met gegevens van de TESS-ruimtelescoop van NASA, die hoofdzakelijk ontworpen is om exoplaneten te vinden.
Toeval speelde een grote rol bij veel spectaculaire kosmische ontdekkingen
Het heelal zit vol verrassingen. We moeten toevallige ontdekkingen in de wetenschap omarmen, zegt astrofysicus Chris Lintott.
TESS jaagt op verre werelden door te zoeken naar dipjes in sterlicht die ontstaan wanneer planeten voor hun ster langs bewegen. Met deze methode kan de telescoop echter ook zogeheten ‘eclipserende dubbelsterren’ vinden. Dat zijn twee sterren in een dubbelstersysteem die vanuit ons oogpunt voor elkaar langs bewegen, waardoor er een verduistering ofwel eclips plaatsvindt.
‘Dit systeem overtrof in eerste instantie onze verwachtingen, omdat er vele, vele eclipsen te zien waren’, zegt Montet.
Sterrenparen
Met behulp van TESS kreeg het team het voor elkaar om de structuur van het systeem te achterhalen. Vier van sterren bevinden zich in twee setjes van twee sterren. Binnen deze paren (A en C) draaien de sterren in respectievelijk 1,6 en 1,3 dagen om elkaar. De twee setjes cirkelen op hun beurt in 3,7 jaar tijd om elkaar heen.
De andere dubbelster (paar B) bestaat uit twee sterren die elke 8,2 dagen rond elkaar draaien. Paar B cirkelt in ruwweg 2000 jaar om het viervoudige systeem van paar A en C.
Zonderling
Het meest indrukwekkende is dat het systeem dusdanig gekanteld staat, dat vanuit ons zichtpunt alle sterren voor elkaar langs bewegen. ‘Er zijn een paar andere systemen met zes sterren bekend, maar dit is het enige met drie setjes van eclipsen’, zegt Montet.
Dit maakt het systeem niet alleen een fascinerende zonderling, maar mogelijk ook van wetenschappelijke waarde. ‘We begrijpen niet goed waarom sommige sterren in een dubbelstersysteem zitten en andere niet’, aldus Montet. ‘Dit systeem kan ons helpen om dit beter te begrijpen.’
