Wat zegt je neus over waar je vandaan komt? Volgens Amerikaanse genetici kan het klimaat de vorm van ons reukorgaan bepaald hebben.
Beeld: Armin Kübelbeck/Wikimedia
Het menselijk lichaam is gevormd door tienduizenden jaren aan evolutionaire selectie. De neus is daar geen uitzondering op. Volgens onderzoekers van de Amerikaanse Penn State universiteit blijkt dat de vorm van onze neus gerelateerd is aan het klimaat.
‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.
De wetenschappers vergeleken neuzen uit verschillende werelddelen en zagen dat de vorm en grootte van de neus verandert met het klimaat.
Dat er een verband bestaat tussen het klimaat in onze neus is niet zo heel vreemd. Een belangrijke functie van de neus is om ingeademde lucht zo aan te passen aan dat het prettig is om in te ademen. Dus niet te koud en niet te droog.
In een warm en vochtig klimaat heb je dus een andere neus nodig dan in gebieden waar het droger en kouder is. Over duizenden jaren evolutie heeft dat verschil in klimaat geleid tot verschillende vormen neuzen. In het frisse Noord-Europa heb je een neus nodig die lucht goed op kan warmen. Een hoge smalle neus is daar het beste in. En dat is precies de neusvorm die in Noord-Europa veel te vinden is.
3D-model
Om de neuzen te vergelijken maakten de onderzoekers gedetailleerde 3D-modellen van de neuzen van hun proefpersonen. Een computer nam hierna verschillende delen van de neus op, zoals de breedte, de grootte van de neusgaten en de puntigheid.
In totaal bekeken de wetenschappers vier groepen mensen: West-Afrikanen, Noord-Europeanen, Oost-Aziaten en mensen uit het Indische subcontinent.
Het sterkste verband tussen neusvorm en klimaat was te zien bij de breedte. Ook bij de puntigheid was er een duidelijke correlatie te ontdekken. Maar niet alle delen van de neus waren beïnvloed. De grootte van de neusgaten verschilde veel minder tussen de groepen.
Selectie
Toch blijven de onderzoekers voorzichtig. Klimaat is een goede verklaring voor de neusvormen, maar een oorzakelijk verband is er nog niet. Dat beaamt ook Maurijn van der Zee, evolutionair bioloog aan de Universiteit Leiden.
Volgens hem is het klimaat een mogelijke oorzaak van de verschillende neuzen, maar seksuele selectie kan ook een rol hebben gespeeld. Van der Zee: ‘Wie weet vonden West-Afrikanen brede neuzen veel aantrekkelijker, en Noord-Europeanen smalle neuzen. Dat kan de verschillen ook verklaren.’
Dat de verschillen door evolutie zijn ontstaan is wel waarschijnlijk. Van der Zee: ‘Als je binnen een groep weinig verschillen hebt, maar tussen groepen juist grote verschillen, is het heel waarschijnlijk dat er selectie is.’
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: