Het Chinese ruimtevaartuig Chang’e 6 is succesvol geland op de achterkant van de maan. Het vaartuig verzamelt nu gesteentemonsters om terug te brengen naar de aarde.
Het Chang’e 6-ruimtevaartuig is in de nacht van 1 op 2 juni geland op de achterkant van de maan. Dat is de kant die permanent van de aarde af is gericht. Met het vaartuig zullen voor het eerst gesteentemonsters uit dit grotendeels onontgonnen gebied naar de aarde worden teruggebracht.
Chang’e 6 werd op 3 mei aan boord van een Long March 5-raket gelanceerd. Na drie weken in een baan rond de maan te hebben gecirkeld, landde het ruimtevaartuig in een relatief vlak gebied in de Apollo-krater. Die krater bevindt zich in het Zuidpool-Aitken-bekken, de grootste inslagkrater op de maan.
Toeval speelde een grote rol bij veel spectaculaire kosmische ontdekkingen
Het heelal zit vol verrassingen. We moeten toevallige ontdekkingen in de wetenschap omarmen, zegt astrofysicus Chris Lintott.
Zachte landing
Aan de achterkant van de maan is geen directe communicatieverbinding met de aarde mogelijk. De landingsprocedure verliep daarom grotendeels autonoom. Wel konden de missieleiders de situatie in de gaten houden en met enige vertraging instructies versturen via de Queqiao-2-satelliet, die in een baan rond de maan draait.
Zodra de lander en de opstijgmodule waren losgekoppeld van de rest van het ruimteschip, begonnen ze aan hun ongeveer 15 minuten durende afdaling. Daarbij gebruikten ze een obstakelvermijdingssysteem en een camera om keien en rotsen te detecteren en een geschikt landingsgebied uit te kiezen. Op ongeveer 100 meter boven het maanoppervlak selecteerde een laserscanner een definitieve landingsplaats. Daarna werden de motoren uitgeschakeld en maakte het ruimtevaartuig een zachte landing.
Waterijs
Chang’e 6 is nu bezig om ongeveer 2 kilogram aan maanmonsters te verzamelen. Met een schep schraapt hij materiaal van het oppervlak en met een boor haalt hij gesteente uit de grond, op ongeveer 2 meter diepte. Volgens de Chinese ruimtevaartorganisatie zal dit proces 14 uur in beslag nemen, verspreid over twee dagen.
Zodra de monsters zijn verzameld, worden ze overgebracht naar de opstijgmodule. Die zal autonoom opstijgen en de monsters overdragen aan de module die nu in een baan om de maan draait. Deze orbiter-module zal dan terugkeren naar de aarde en de capsule met de monsters op 25 juni loslaten. Het is de bedoeling dat de capsule landt in Siziwang Banner, een gebied in Binnen-Mongolië.
Update 5 juni: In de nacht van 3 op 4 juni is de opstijgmodule inclusief monsters van het maanoppervlak vertrokken. Hij bevindt zich nu in een baan rond de maan, waar hij de orbiter-module zal ontmoeten. Dat meldde het Chinese staatspersbureau Xinhua.
Update 1 juli: Op 25 juni landde de capsule zoals gepland in Siziwang Banner. Wetenschappers van de China National Space Administration gaan de inhoud nu onderzoeken.
Wetenschappers hopen dat uit de maanmonsters blijkt hoeveel waterijs er in het Zuidpool-Aitken-bekken aanwezig is. Die kennis is nuttig voor toekomstige missies met astronauten. Ook kunnen de monsters inzicht geven in hoe de maan en het inslagbekken zijn ontstaan.
Bemande basis
De Chinese Chang’e-serie van maanmissies heeft steeds ambitieuzere plannen. Het uiteindelijke doel is om in de jaren 2030 een basis op de maan te vestigen waar astronauten voor langere tijd kunnen verblijven.
Chang’e 6 is de tweede missie die maanmonsters verzamelt. In 2020 bracht Chang’e 5 met succes een kilogram materiaal van de voorkant van de maan naar de aarde.
