Pasgeboren eendjes kunnen onthouden of vormen en kleuren die ze zagen toen ze net uit het ei kropen, hetzelfde waren of juist verschilden van elkaar.
Deze eigenschap verraste de onderzoekers, die aanvankelijk sceptisch waren over of eendjes complexe concepten als ‘hetzelfde’ en ‘verschillend’ zouden kunnen begrijpen. De vondst suggereert dat deze abstracte manier van denken veel vaker in de natuur voorkomt dan verwacht en dat de vaardigheid zich niet beperkt tot de mens en een handvol andere dieren met grote hersenen.
Onderzoekers Alex Kacelnik en Antone Martinho van de universiteit van Oxford in het Verenigd Koninkrijk, die het onderzoek uitvoerden, beredeneerden dat eendjes mogelijk patronen in vorm en kleur kunnen herkennen in de zintuiglijke informatie die te tot zich nemen wanneer ze uit het ei komen. Dit zou ze in staat stellen hun moeder en broertjes en zusjes te onderscheiden van anderen – een cruciale vaardigheid om te overleven.
Frans de Waal (1948-2024): ‘Zo speciaal zijn wij mensen niet’
Primatoloog Frans de Waal is op 14 maart 2024 overleden. In juni 2019 interviewde New Scientist De Waal. De les die hij meegaf: ‘zo speciaal zijn wi ...
Inprenting
Pasgeboren eendjes, gansjes en andere soorten die overleven door hun moeder te volgen, leren snel – een proces dat ‘inprenting’ heet. Kacelnik vroeg zich af of de eendjes met behulp van inprenting ertoe gebracht zouden kunnen worden om – in plaats van hun moeder – voorwerpen of kleuren te volgen . En of ze die patronen in de toekomst ook zouden herkennen.
Om dit te achterhalen broedden de onderzoekers de eendjes in het donker uit. Daarna plaatsten ze de pasgeboren vogeltjes afzonderlijk in verlichte ruimtes waarin objecten om de eendjes heen cirkelden. De onderzoekers begonnen met paren objecten die ofwel identiek aan elkaar waren – twee piramiden – ofwel van elkaar verschilden, zoals een piramide en een bol.
De eendjes werden na deze ‘primingperiode’ weer in het donker gezet, om vervolgens overgeplaatst te worden naar een ander verlicht hok. Hier kregen ze de keus twee identieke, of twee verschillende objecten te volgen. Tot hun verbazing zagen de onderzoekers dat de jonge vogeltjes meestal kozen voor de combinatie die ze eerder gezien hadden, zelfs als de vormen van de objecten verschilden van de originelen. Ze volgden bijvoorbeeld de twee identieke bolvormen, terwijl ze twee identieke piramiden te zien hadden gekregen.
De onderzoekers zagen dezelfde resultaten bij een tweede experiment met verschillende kleuren in plaats van verschillende vormen. Van de 113 eendjes, waren er 77 die de combinatie ‘hetzelfde’ of ‘anders’ volgden zoals ze ‘geprimed’ waren, en niet de exacte vormen of kleuren zelf.
Motivatie
‘Het onderzoek laat zien dat pasgeboren eendjes in staat zijn abstracte vergelijkingen maken in de wereld om hen heen’, zegt Elizabeth Brannon van de universiteit van Pennsylvania in Philadelphia. ‘De meeste mensen weten dat eendjes willekeurige dingen zullen volgen alsof het hun moeder is. Maar dit onderzoek laat zien dat ze zonder enige training ook in staat zijn concepten te inprenten.’
Kacelnik twijfelt of het mogelijk zou zijn om dezelfde abstracte gedachten bij oudere eendjes en volwassen eenden op te wekken, omdat de motivatie tot het begrijpen van de informatie instinctief gebeurt wanneer het eendje uit het ei komt.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: