In de afgelopen twintig tot dertig jaar zijn de grijze walvissen die hun zomers doorbrengen langs de noordwestkust van de Verenigde Staten flink gekrompen. Ze zijn 13 procent korter geworden.

Amerikaanse onderzoekers volgen de groei van een groep grijze walvissen in de stille oceaan. Uit recente bevindingen, gepubliceerd in het vakblad Global Change Biology, blijkt dat hun lichaamsgrootte sinds het jaar 2000 flink is afgenomen.

Deze relatief snelle krimp baart onderzoekers zorgen. Het kan namelijk betekenen dat het slecht gaat met het ecosysteem waar ze onderdeel van zijn. Ook kan het kleiner worden gevolgen hebben voor de gezondheid en voortplanting van deze walvissensoort.

Hoe beïnvloeden sociale contacten het microbioom?
LEES OOK

Hoe beïnvloeden sociale contacten het microbioom?

We gingen er lang van uit dat het microbioom wordt gevormd tijdens de babytijd. Inmiddels blijkt echter dat je latere leven bepalend is.

‘Dit kan een waarschuwingssignaal zijn dat deze populatie begint af te nemen, of niet gezond is’, zegt marien bioloog Kevin Bierlich van de Oregon State University, coauteur van het onderzoek. ‘En we beschouwen walvissen als graadmeters van het ecosysteem, dus als het niet goed gaat met de walvispopulatie, kan dat veel zeggen over het ecosysteem zelf.’

Krimp

De Amerikaanse onderzoekers onderzochten een groep van ongeveer tweehonderd grijze walvissen (Eschrichtius robustus) die ‘s zomers leven in de ondiepe, warme wateren van de Stille oceaan, dicht bij de noordwestkust van de VS.

Dronebeelden van 130 walvissen, gemaakt tussen 2016 en 2022, tonen dat elke nieuwe generatie kleiner is dan die ervoor. Deze grijze walvissen, die ongeveer 13 meter lang zijn, werden in de afgelopen twintig tot dertig jaar gemiddeld 13 procent korter. Dat betekent dat een grijze walvis die in 2020 geboren is, als volwassen exemplaar ongeveer 1,65 meter korter is dan een walvis die voor 2000 ter wereld kwam. Bij mensen zou zo’n krimp betekenen dat de gemiddelde Nederlandse vrouw in ongeveer twintig jaar tijd van 1,70 meter naar 1,48 meter gaat.

Die veranderingen kunnen gevolgen hebben voor het voortbestaan van de soort. Jonge walvissen zijn kwetsbaarder als ze kleiner zijn, schrijven de onderzoekers. En bij kleinere volwassenen is het de vraag of ze genoeg energie kunnen opslaan om zich succesvol voort te planten en te kunnen herstellen als ze ziek worden of gewond raken.

Schematische weergave van de krimp van de grijze walvis. Beeld: K.C. Bierlich, OSU Marine Mammal Institute

Graadmeter

Omdat de walvissen dienen als graadmeter van hun ecosysteem, onderzochten de onderzoeker dat ook. Ze bestudeerden veranderingen in de oceaan die invloed kunnen hebben op de beschikbaarheid van voedsel.

Ze vonden inderdaad een verband tussen veranderingen in voedselstromen en de afname van de lichaamslengte. Het gaat hierbij om verstoringen in de cyclus van voedingsstoffen die vanuit dieper water naar de kust stromen, waar ze de groei kunnen stimuleren van plankton en andere kleine organismen die op het menu staan van de walvissen.

Deze veranderingen in de voedselketen zouden veroorzaakt kunnen worden door klimaatverandering die de oceaanstromingen beïnvloedt. Maar zeker is dat nog niet. De komende jaren zullen de onderzoekers de lichaamslengte van de walvissen blijven volgen, en in kaart brengen of er een verband is tussen de krimp en het klimaat.