Het klinkt als een Disneyfilm: de zingende jazzwalvis. Onderzoekers van de Universiteit van Washington kunnen dit sprookje echter bevestigen. Ze namen het gezang op van Groenlandse walvissen, die ze vanwege hun brede repertoire en vrije vorm van liedjes als de jazzmuzikanten onder de walvissen beschouwen.
De onderzoekers namen drie jaar lang geluiden van de Groenlandse walvissen op met hun onderwatermicrofoons. Walvissen zingen tijdens het broedseizoen dat van november tot april loopt. Gedurende zo’n seizoen zongen de walvissen vierentwintig uur per dag. In totaal wisten de onderzoekers 184 verschillende liedjes te onderscheiden.
‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.
Geen mainstream
De enige andere walvis die zo uitgebreid zingt is de bultrug. Zijn repertoire verandert maar een klein beetje gedurende de winter. Het tegenovergestelde geldt voor de Groenlandse walvis. ‘De liedjes van bultruggen kun je als klassieke muziek beschouwen, dat van de Groenlandse walvissen is meer jazz’, zegt hoofdonderzoeker Kate Stafford. De Groenlandse walvissen hebben een verrassend divers repertoire. Ook hebben de liedjes veel tempo- en toonhoogtewisselingen, vaak met twee geluiden die de walvissen tegelijkertijd produceren.
De meeste liedjes waren geen lang leven beschoren. De walvissen zongen ze over een periode van een paar uur of een paar dagen, zelden langer dan een maand. De onderzoekers ontdekten wel enkele hits: sommige liedjes kwamen gedurende de hele winter af en toe terug. Langer dan één jaar hielden die hits het echter nooit vol. De Groenlandse walvissen lijken dus niet zo van mainstream te houden, in tegenstelling tot bultruggen. Bultruggen herhalen hun liedjes veel vaker en hebben hits die in latere jaren terugkomen. Ze dragen die hits ook over aan buurpopulaties bultruggen.
Lastig meten
Het is nog niet zo makkelijk om een zingende walvis op te nemen. De populatie die deze wetenschappers onderzochten leeft erg noordelijk, tussen Spitsbergen en Groenland. Zo’n 95 tot 100 procent van hun leefgebied is in de winter bedekt met poolijs. Dat maakt het installeren van onderwatermicrofoons een ingewikkeld karwei.
Als die microfoons dan eenmaal geïnstalleerd zijn, blijven er beperkingen voor de onderzoekers. Met de onderwatermicrofoons kunnen onderzoekers bijvoorbeeld niet bepalen hoeveel een individuele walvis bijdraagt aan het 184 liedjes tellende repertoire. Mogelijk zingen de walvissen allemaal meerdere liedjes per seizoen of hebben ze elk een eigen liedje.
Niet zomaar een liedje
Walvissen zingen niet zomaar voor de lol. Ze gebruiken hun gezang om te navigeren, om voedsel te vinden, om partners te verleiden en als communicatiemiddel. Ook gebruiken ze het voor identificatie, om aan hun maatjes duidelijk te maken met wie ze te maken hebben.
Het grote mysterie dat de onderzoekers nu nog willen oplossen, is waarom Groenlandse walvissen zo vaak hun liedjes veranderen. Het zou onder meer kunnen komen door het uitbreiden van de populatie of door immigratie van walvissen uit andere populaties, die nieuwe liedjes inbrengen. Nieuw onderzoek met radiotags om individuele walvissen te volgen moet het mysterie gaan oplossen.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: