Gorilla’s zingen en neuriën tijdens het eten. Deze ontdekking kan zorgen dat we meer begrijpen over hoe taal evolueerde bij de mens.
Zingen lijkt voor gorilla’s een manier om aan te geven dat ze tevreden zijn met hun maaltje. Het hoofd van de familie gebruikt deze geluiden ook om de anderen te laten weten dat het etenstijd is.
Voedselgerelateerde geluiden zijn beschreven bij veel verschillende soorten dieren, waaronder chimpansees en bonobo’s. Maar naast een paar zeldzame meldingen uit dierentuinen, was er geen bewijs dat gorilla’s dit ook deden.
Frans de Waal (1948-2024): ‘Zo speciaal zijn wij mensen niet’
Primatoloog Frans de Waal is op 14 maart 2024 overleden. In juni 2019 interviewde New Scientist De Waal. De les die hij meegaf: ‘zo speciaal zijn wi ...
Melodie
Eva Leuf van het Max Planck Instituut in Duitsland observeerde in Congo twee groepen wilde gorilla’s om hier achter te komen. Ze ontdekte dat gorilla’s twee verschillende geluiden maken wanneer ze eten. Een hiervan is neuriën. Dit is een lange lage toon die een beetje klinkt als een zucht van tevredenheid. Het andere geluid noemt ze ‘zingen’. Dit is een opeenvolging van tonen in verschillende hoogtes. Het klinkt als iemand die een willekeurige melodie neuriet.
‘De melodie is niet steeds hetzelfde’, zegt Leuf. ‘Het lijkt alsof ze elke keer opnieuw een etenstijdliedje zingen.’
Neuriën
Zingen
Lievelingseten
Ali Vella Irving, die gorilla’s in de dierentuin van Toronto in Canada verzorgt, zegt dat deze dieren vaak zingen en neuriën tijdens het eten. ‘Elke gorilla heeft een eigen stem. Je kunt echt horen wie zingt’, zegt ze. ‘Als ze hun lievelingseten krijgen, zingen ze nog harder.’
Maar hoewel elke gorilla in de dierentuin zingt voor het eten, ontdekte Leuf dit in het wild vooral werd gedaan door de dominante zilverrug. De andere apen neurieden tijdens het eten. Dit suggereert dat de geluidssignalen niet alleen een uitdrukking van tevredenheid zijn, maar ook dat het de taak van de zilverrug is om aan de rest van de groep te laten merken dat het nog etenstijd is en nog geen tijd om verder te gaan. Hij is degene die beslissingen neemt voor de groep.
Sociaal
Zanna Clay, psycholoog aan de universiteit van Birmingham, bestudeerde de communicatie tussen bonobo’s. Zij zegt dat het interessant is hoe voedselgeluiden bij verschillende soorten grote apen de sociale structuur aangeven. ‘We denken dat voedselgeluiden een erg sociaal signaal zijn. Het gaat om het coördineren van gebeurtenissen met de anderen’, zegt ze. ‘Bij gorilla’s maakt het dominante mannetje de geluiden, omdat hij controle moet houden over de vrouwtjes in zijn groep.’
Bij chimpansees en bonobo’s is de structuur van de gemeenschap dynamischer. Hier beslissen individuen steeds weer opnieuw met wie ze willen omgaan of met wie ze samen willen eten.
Omdat er veel variatie is tussen de geluiden van individuen en soorten, zijn voedselgeluiden een goede manier om de oorsprong van taal te onderzoeken, zegt Clay. Het geeft inzicht in de oorsprong van betekenis in dierensignalen en ook de sociale druk die gezorgd kan hebben voor de flexibiliteit die we nu in taal zien’, zegt ze.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: