Honden stammen niet af van één maar twee wolvenfamilies. Volgens nieuw bewijs zouden deze families hebben geleefd in de twee uithoeken van Eurazië.
Foto: Greg Westfall
Al jaren is er discussie over de herkomst van de beste vriend van de mens. Liggen de wortels van onze trouwe viervoeters in Europa of in Azië? Genetisch onderzoek kwam altijd met tegenstrijdige resultaten.
Nu lijkt het erop dat beide partijen gelijk hebben. Een analyse van modern en oud honden-DNA laat zien dat er een duidelijk genetisch verschil is tussen stambomen van Europese en Aziatische honden.
‘Wat mensen allang vergeten zijn, staat nog geschreven in bomen’
Met haar boomboor onderzoekt Valerie Trouet woudreuzen en reconstrueert ze wat die allemaal hebben meegemaakt.
Laurent Frantz van de universiteit van Oxford en zijn collega’s construeerden een evolutionaire tijdlijn van de hond. Daarvoor vergeleken ze het complete genoom uit een 4.800 jaar oude hondenschedel met mitochondriaal DNA van 59 honden die 14.000 jaar geleden leefden en met kenmerken van meer dan 600 moderne hondjes uit heel Eurazië.
Onduidelijk signaal
De resultaten laten zien dat gedomesticeerde honden ontstonden uit twee gescheiden wolvenpopulaties in het oosten en westen van Eurazië. Tussen 14.000 en 6.400 jaar geleden werd het ingewikkeld. Mensen brachten Aziatische honden naar het westen waar de dieren gedeeltelijk hun Europese soortgenoten vervingen. Door deze mix van lijnen was het voor eerdere genetische studies moeilijk om de resultaten te verklaren, zegt Frantz. ‘Die mix heeft het signaal onduidelijk gemaakt’, zegt hij.
De studie laat zien dat een aantal moderne hondenrassen wel pure Europese of Aziatische wortels heeft. Een voorbeeld van een moderne hond uit de Aziatische lijn is de Tibetaanse mastiff. De Duitse herder is nauw verbonden met de lijn van Europese honden. Siberische husky’s zijn een mix van de twee.
Foto: Mimayin
Foto: Amberbumm
Foto: Ronoli
Lang proces
Mietje Germonpré van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen zegt dat het goed mogelijk is dat honden uit twee lijnen stammen. ‘Het brengt de twee hypothesen samen’, zegt ze.
De theorie over de dubbele oorsprong wordt versterkt door archeologisch bewijs. Meer dan 12.000 jaar oud hondenmateriaal werd zowel in het oosten als in het westen van Eurazië gevonden, maar nooit in het midden.
‘In combinatie met onze DNA-analyses, suggereert dit dat in de oude steentijd twee gescheiden hondenpopulaties leefden op dit continent’, zegt Frantz.
Verder is het nog altijd onduidelijk hoe honden werden gedomesticeerd. Frantz gelooft niet dat de vroege mensen actief wolven trainden. ‘Ik denk niet dat vroege mensen wolvenpups in hun kamp opnamen en ze probeerden te domesticeren, dat antwoord lijkt me te eenvoudig’, zegt hij. ‘Waarschijnlijk was het een proces dat veel langer duurde en dat begon met natuurlijke selectie. Daarbij zouden wolven die minder bang zijn voor mensen al dichter bij de kampen komen.’
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: