Voor het eerst in bijna een eeuw hebben biologen een nieuw plantengeslacht ontdekt in Japan. De bijzondere soort lijkt wel meer op een inktvis of een buitenaards wezen dan op een plant.
Een klein plantje, genaamd Relictithismia kimotsukiensis, is het eerste nieuwe plantengeslacht uit Japan sinds 1930. De nieuw ontdekte soort voedt zich met schimmels en bevat geen pigment.
Kyushu
Een amateurbotanicus vond de toen nog onbekende plant in juni 2022 in het Kimotsuki-gebergte op het eiland Kyushu. Bioloog Kenji Suetsugu van de Kobe-universiteit in Japan en zijn collega’s bevestigden recentelijk de unieke status van het plantje. Ze publiceerden hun bevindingen in het wetenschappelijke tijdschrif Journal of Plant Research.
‘Invasieve exoten bestrijden doet meer kwaad dan goed’
Het is doorgaans geen goed idee om invasieve exoten te bestrijden, stelt Menno Schilthuizen. Daarmee vertraag je het natuurlijke proces.
Relictithismia kimotsukiensis behoort tot de plantenfamilie Thismiaceae. Het plantje wordt drie centimeter hoog en twee centimeter breed. De plant komt elk jaar slechts een week aan de oppervlakte.
Tot nu toe hebben de onderzoekers vijf van deze planten op één locatie gevonden. Ze schatten dat de totale populatie van de plant maar vijftig exemplaren telt.
Bladgroen
De meeste planten maken het pigment bladgroen aan. Daarmee halen ze energie uit zonlicht via een chemisch proces genaamd fotosynthese. Planten in de Thismiaceae-familie hebben geen bladgroen. Zij halen hun energie namelijk uit schimmels.
‘Deze eigenschap resulteert in een uiterlijk dat vreemd kan lijken vergeleken met de meer bekende fotosynthetische planten’, zegt Suetsugu. ‘Het unieke uiterlijk van deze nieuwe plantensoort roept beelden op van inktvissen of buitenaardse wezens. Het is daardoor een ongewone en fascinerende toevoeging aan de botanische wereld.’
Suetsugu heeft een Japanse naam voorgesteld voor de plant: mujina-no-shokudai. Dat kan letterlijk vertaald worden naar: wasbeerhondenkandelaar.
Bedreigde soort
Het duurde bijna een jaar voordat Suetsugu de plant zag groeien nadat hij er voor het eerst over hoorde. Het was een moment van ‘vreugde en opluchting’, zegt hij. Hij vreesde eerst dat het tien jaar zou duren om genoeg exemplaren te verzamelen om de plant goed te beschrijven.
De onderzoeker verwacht dat de Japanse overheid de plant als bedreigde soort zal beschermen en dat ze stappen zal ondernemen om de plant te behouden. Dat is nodig omdat de populatie in de buurt van een weg staat.
‘De ontdekking van Relictithismia kimotsukiensis zet een streep door het idee dat nieuwe soorten alleen worden gevonden in afgelegen of onbekende gebieden’, zegt Suetsugu. ‘Het laat zien dat zelfs goed bestudeerde regio’s onontdekte botanische schatten kunnen herbergen.’
