Diemen (NL) – Op 17 oktober brengt een Russische Proton-raket een laboratorium van de ESA in de ruimte. Het betreft een telescoop die gammastraling meet.


Bij vele hoogenergetische processen in het heelal komt gammastraling vrij. Om die goed te zien, moet een telescoop zich buiten de dampkring bevinden. Het observatorium Integral (International Gamma Ray Astrophysics Laboratory) dat de Europese ruimtevaartorganisatie ESA heeft gebouwd, moet astronomen op Aarde zicht op het gammastralenheelal bieden.
Integral heeft vier instrumenten aan boord die het heelal bij diverse golflengten bekijken. Twee instrumenten meten de gammastraling. De ene, Imager on Board the Integral Satellite (IBIS), is de gammastralingscamera met de hoogste resolutie ooit, terwijl de spectrometer Spectrometer on Integral (SPI) de energie van de straling met buitengewone precisie zal vaststellen. Een derde instrument, Joint European X-Ray Monitor, meet de röntgenstraling en tenslotte verwerkt de Optical Monitoring Camera (OMC) zichtbaar licht. Samen moeten de meetgegevens helpen bij het begrijpen van supernova's, neutronsterren en zwarte gaten.
De vier instrumenten hebben een massa van tweeduizend kilogram. Integral moet een baan beschrijven waarbij de afstand tot de Aarde varieert van 9000 kilometer tot 153.000 kilometer. Over één rondje om de Aarde doet het toestel drie dagen. De baan maakt een hoek van 51,6º met de evenaar. Door deze eccentrische baan bevindt Integral zich 90% van de tijd in gebieden waar de stralingsgordels om de Aarde geen roet in het eten kunnen gooien. Astronomen kunnen bij ESA voorstellen doen voor metingen aan specifieke doelen in het heelal. Via stations in het Belgische Redu en in het Californische Goldstone krijgt Integral vervolgens de opdrachten door om een blik te werpen op de goedgekeurde doelen.



Erick Vermeulen