Maastricht (NL) – In de kalksteengroeven rond Maastricht zijn de fossiele resten van een bijna 66 miljoen jaar oude oervogel ontdekt. Het is voor het eerst dat overblijfselen van dergelijke vis-etende vogels in Europa zijn opgegraven.


Vogels stammen af van vleesetende dinosauriërs. Alle moderne vogels hebben een tandeloze snavel, maar bij de Limburgse oervogel is de verwantschap met de dinosauriërs nog goed zichtbaar. Het dier had een spitse bek met vlijmscherpe dinosaurustandjes. Vanaf 3 september kunnen bezoekers de oervogel bewonderen in het Natuurwetenschap Historisch Museum in Maastricht.
De lichte, holle botten maken het fossiel buitengewoon breekbaar. Het skelet is dan ook niet compleet bewaard gebleven, wat het onderzoek extra moeilijk maakte. Het fossiel is niet van een 'moderne' vogel, maar hoort thuis in een groep oervogels die uit de Verenigde Staten goed bekend is. Het dier was nauw verwant aan de Amerikaanse oervogel Ichthyornis, een duikende, vis-etende zeevogel.
Het is de eerste keer dat een fossiel uit deze groep oervogels in Europa is aangetroffen. De ouderdom van het fossiel is bijzonder: het is de allerlaatste 'ouderwetse' vogel die ooit gevonden is; met een ouderdom van circa 65,8 miljoen jaar leefde de vogel vlak voor het eind van het dinosaurustijdperk. Waarschijnlijk stierven de oervogels tegelijk met de dinosauriërs uit. De afsplitsing tussen vogels en dinosauriërs vond al eerder in het Krijt plaats.
De oervogel is afkomstig uit de kalksteengroeve van CBR-Romontbos, bij Maastricht net over de Belgische grens. Ruud Dortangs, de amateur-paleontoloog die eerder al de nieuwe Mosasaurus 'Bèr' ontdekte, vond enkele jaren geleden een blok kalksteen, waarin botten van de vleugel en de poten, een stuk van de onderkaak en een drietal borstwervels bewaard zijn gebleven, samen met één tand. De onderzoekers van het Natuurhistorisch Museum Maastricht werkten samen met oervogelexperts uit New York en Los Angeles en beschrijven de vondst nu in het wetenschappelijke vakblad Naturwissenschaften.


Erick Vermeulen