De corona – de buitenste laag van de zon – is buitengewoon moeilijk te bestuderen. Toch is het nu gelukt om het magnetisch veld van deze laag in kaart te brengen. Dat is goed nieuws, want deze kaart kan ons helpen om zonnevlammen te voorspellen die een gevaar vormen voor de aarde.
Het plasma – een hete, geïoniseerde toestand van materie – waaruit de corona bestaat, is ongelofelijk ijl. Hierdoor is het niet zichtbaar met het blote oog, behalve tijdens een totale zonsverduistering. Die ijlheid maakt het ook moeilijk om de corona te meten. Daarnaast is de zon te helder om alleen de buitenkant te bestuderen.
‘Er is heel veel mis met de p-waarde’
De p-waarde is tegenintuïtief en wordt vaak onjuist gebruikt, stelt wiskundige Rianne de Heide. We moeten naar een alternatief.
Steven Tomczyk van het Amerikaanse National Center for Atmospheric Research in Colorado en zijn collega’s blokkeerden het licht van de zon met de zogenoemde Coronal Multi-channel Polarimeter. Dankzij dit instrument op aarde vormde het felle licht van de zon geen belemmering meer. Hierdoor kon het team de plasmadichtheid van de corona meten. De onderzoekers maten ook de snelheid van de golven die door de corona bewegen.
Zwakke magnetische velden
De golven worden veroorzaakt door de magnetische velden van de corona. Hun snelheid is afhankelijk van de plasmadichtheid en de magnetische veldsterktes. Door de plasmadichtheid en de snelheid van de golven te meten, konden de onderzoekers de magnetische veldsterkte over de corona berekenen. Ze ontdekten dat die tussen de 1 en 4 gauss was. Dit is meer dan tien keer zo zwak als het magnetisch veld van een typische koelkastmagneet.
‘Dit zijn zeer kleine magnetische velden, maar ze zijn niettemin belangrijk’, zegt Tomczyk. ‘De magnetische velden veroorzaken soms uitbarstingen, die gevolgen kunnen hebben voor de aarde, satellieten, gps-systemen en elektriciteitsnetten.’
Uitbarstingen voorspellen
De onderzoekers hopen dat we, nu we het magnetisch veld van de corona in kaart kunnen brengen, de processen die leiden tot uitbarstingen waarbij geladen deeltjes naar de aarde worden geblazen beter gaan begrijpen. Als we die processen eenmaal begrijpen, kunnen we mogelijk de uitbarstingen voorspellen, wat ons zal helpen onze technologie te beschermen.