Uit een wereldwijd onderzoek blijkt dat 21 procent van de reptielsoorten met uitsterven wordt bedreigd. Dat is het gevolg van onder meer landbouw, houtkap, de groei van steden en de concurrentie met invasieve diersoorten.

Meer dan een vijfde van de reptielsoorten is in gevaar. Dat blijkt uit de eerste wereldwijde risicoanalyse van reptielen.

Het onderzoek is uitgevoerd door het team van zoöloog Bruce Young. Hij werkt bij NatureServe, een internationale organisatie voor biodiversiteit die gevestigd is in de Verenigde Staten. Young en zijn collega’s bundelden de onderzoeksgegevens van meer dan 900 wetenschappers van over de hele wereld. Zo konden zij de status van 10.196 reptielsoorten evalueren. Aan de hand van hun leefgebied en de omvang van de populaties, schatten de onderzoekers dat 21,1 procent van de reptielsoorten met uitsterven wordt bedreigd. Tot deze groep behoren onder meer schildpad-, krokodil- en hagedissoorten.

Eveline Verhulst doet al 18 jaar onderzoek naar geslachtsbepaling bij insecten: ‘Ik was meteen verkocht’
LEES OOK

Eveline Verhulst doet al 18 jaar onderzoek naar geslachtsbepaling bij insecten: ‘Ik was meteen verkocht’

Moleculair bioloog Eveline Verhulst doet baanbrekend onderzoek naar geslachtsbepaling bij de sluipwesp en andere insecten en ...

De onderzoekers stelden vast dat landbouw, houtkap en steden de grootste bedreigingen vormen. Vooral diersoorten in de tropische regio’s van Zuidoost-Azië, West-Afrika, het noorden van Madagaskar en de Caribische eilanden lopen gevaar. Bovendien bleek uit de analyse dat 31 reptielsoorten reeds zijn uitgestorven.

Cruciale schakel

De resultaten zijn verontrustend, omdat deze dieren een belangrijk onderdeel van het voedselweb vormen. ‘Reptielen helpen plagen, bijvoorbeeld van insecten en knaagdieren, onder controle te houden’, zei biodiversiteitsonderzoeker Blair Hedges van de Amerikaanse Temple-Universiteit op een persconferentie. ‘Ze zijn een cruciale schakel in de voedselketen tussen insecten en de dieren die reptielen eten.’

‘Het beschermen van reptielen en zoogdieren vergt een sterk en groot netwerk van beschermde gebieden’, zegt ecoloog David Tilman van de Universiteit van Minnesota.

Er zijn maar weinig conservatieprojecten gericht op reptielen. Wel hebben programma’s die bedoeld zijn om andere dieren te beschermen ook deze groep ondersteund. ‘De meeste beschermde gebieden voor vogels, zoogdieren en amfibieën hebben waarschijnlijk ook geholpen om bedreigde reptielen te beschermen. De situatie is minder ernstig dan die had kunnen zijn’, zegt Young.

Wereldwijde afspraken

Het onderzoek zal een rol spelen bij de mondiale onderhandelingen over biodiversiteit, de COP15-bijeenkomst van de Verenigde Naties. Deze bijeenkomst, die komende herfst zal plaatsvinden, heeft tot doel een wereldwijd akkoord te bereiken over de bescherming van in het wild levende dieren en planten. ‘Deze informatie is van vitaal belang om effectieve beschermingsmaatregelen te kunnen vaststellen, [en] om te begrijpen waar reptielsoorten kunnen profiteren van bestaande inspanningen en wat ontbreekt voor soorten in nood’, zegt bioloog Nisha Owen van de natuurbeschermingsorganisatie On The Edge.

Eerdere besprekingen in het Zwitserse Genève, die als doel hadden om een overeenkomst op te stellen voor COP15, boekten weinig vooruitgang, zegt Owen. Young onderstreept dat. ‘Na de bijeenkomst in Genève is de situatie onduidelijker geworden dan daarvoor. Hopelijk zullen ze verstandige doelen stellen, met zinvolle maatstaven om te kunnen bepalen of we al dan niet succesvol zijn’, zegt hij.