Londen (GB) – Niet alleen wolken en orkanen zijn vanuit de ruimte te zien, maar ook de tekenen van ontbossing, erosie en lichtvervuiling.


De gezagvoerder van het International Space Station (ISS) verklaarde deze week vanuit de ruimte dat hij duidelijk meer milieuschade kon waarnemen dan tijdens zijn vorige ruimtereizen.
De gezagvoerder, de Amerikaanse astronaut Frank Culbertson, sprak zijn verontrusting uit tijdens een interview met de BBC. Zo wees hij op het feit dat de uitstroom van rivieren er anders uitziet door grootschalige erosie. “Grotere gebieden van het aardoppervlak zijn nu in gebruik als landbouwgrond. Dat is van hier uit goed te zien. Ook zie je duidelijk hoeveel bossen er de laatste jaren zijn gekapt en platgebrand,” aldus Culbertson. “Op veel meer plekken zie je nu rook- en stofwolken. Hiervandaan is veel duidelijker dat we reden hebben ons zorgen te maken.”
Culbertson maakt deel uit van de derde groep astronauten die het ruimtestation bemant. Het station, dat op 10 augustus van bemanning wisselde, dient als basis voor onderzoeksprojecten van de Verenigde Staten, Japan en verscheidene Europese landen. Zo is er momenteel een Nederlands biochemisch experiment aan boord, waarvoor gewichtsloosheid een belangrijke factor is. Het ruimtestation cirkelt rond de Aarde met een snelheid van 28.000 kilometer per uur.
“Wat me ook opviel was de hoeveel verlichte steden die je 's nachts ziet in de dichtbevolkte gebieden op Aarde. Het is ongelooflijk hoeveel mensen daar beneden leven, en hoeveel invloed ze uitoefenen op hun omgeving.”
Tegelijkertijd publiceerden onderzoekers van de Boston University en NASA het resultaat van infraroodmetingen vanuit satellieten. Die wijzen uit dat het gedeelte van het noordelijk halfrond boven de veertigste breedtegraad (de breedte van bijvoorbeeld New York, Madrid, Ankara en Peking), de laatste twintig jaar aanmerkelijk groener is geworden. Vooral de taiga- en toendragordel is sterk vergroend. Wellicht is dit een direct gevolg van het broeikaseffect. “Als we temperatuur- en vegetatiegegevens vergelijken, zien we dat veranderingen in vegetatiegroei en de duur van het groeiseizoen sterk gerelateerd zijn aan veranderingen in de temperatuur,” aldus Liming Zhou van de Boston University. Het totale oppervlak van de vegetatiebedekking is niet toegenomen, maar wel de dichtheid ervan. In hoeverre dit verschijnsel zo sterk is dat het eventueel het broeikaseffect kan remmen door verhoogde opname van koolstofdioxide, is nog niet bekend. De vergroening was kennelijk de astronaut Frank Culbertson nog niet opgevallen.

Nienke Beintema