Venus wordt omhuld door wolken die rijk zijn aan geconcentreerd zwavelzuur. Onderzoekers ontdekten dat verschillende aminozuren en nucleïnezuren, die veel voorkomen in levende organismen, bestand zijn tegen deze zure wolken.
Aminozuren gaan niet kapot in geconcentreerd zwavelzuur dat lijkt op het zuur in de wolken van Venus. Deze bevinding maakt leven zoals op aarde in deze wolken niet per se waarschijnlijker, maar opent wel de mogelijkheid dat er in die wolken leven is op basis van zwavelzuur, in plaats van water.
Er is al enkele jaren een verhit debat gaande onder onderzoekers over of de wolken van Venus leven kunnen herbergen. De vondst van fosfine, een molecuul dat voornamelijk door levende organismen wordt gemaakt, in de atmosfeer van Venus, wakkerde de discussie verder aan. Verdere analyses hebben de aanwezigheid van fosfine tot nog toe niet bevestigd, maar wetenschappers zijn toch verder gaan onderzoeken of de omstandigheden in de wolken van Venus geschikt zijn voor enige vorm van leven, of het nu op aards leven lijkt of niet.
Gaan we buitenaards leven ontdekken op ijsmanen?
De ruimtevaartorganisaties NASA en ESA spenderen momenteel miljarden aan missies naar de ijsmanen rond de planeten Jupiter en Saturnus.
Intact
Sterrenkundige Sara Seager van het Massachusetts Institute of Technology en haar collega’s hebben ontdekt dat negentien aminozuren die voorkomen in eiwitten van aards leven, nauwelijks veranderen als je ze in geconcentreerd zwavelzuur stopt dat vergelijkbaar is met de wolken van Venus. Hun onderzoek verscheen recent als voorpublicatie op de website arXiv.
Dertien van de aminozuren ondergingen helemaal geen verandering in een oplossing met 98 procent zwavelzuur. Bij de overige zes aminozuren veranderde de moleculaire zijketen, het deel van het aminozuur dat de chemische eigenschappen bepaalt.
Seager en haar team ontdekten ook dat nucleïnezuren, waaruit DNA bestaat, intact blijven in geconcentreerd zwavelzuur. ‘We spelen met het idee dat, als er leven is, het misschien zwavelzuur gebruikt als oplosmiddel. Dat zou echt krankzinnig zijn’, zegt Seager.
Leven in zwavelzuur
We weten niet precies hoe leven gebaseerd op zwavelzuur eruit zou zien, maar aminozuren zijn een goed uitgangspunt, zegt sterrenkundige Paul Rimmer van de Universiteit van Cambridge in het Verenigd Koninkrijk, die niet betrokken was bij het onderzoek. ‘Misschien kunnen aminozuren in zwavelzuur op andere manieren aan elkaar koppelen dan in water.’
Hoewel de wolken van Venus voor een groot deel uit zwavelzuur bestaan, bevatten ze nog veel meer stoffen die niet goed samengaan met leven. Daarnaast ontbreken er een aantal voorwaarden waarvan gedacht wordt dat ze essentieel zijn voor leven, zegt astrobioloog Javier Martin-Torres van de Universiteit van Aberdeen in het VK, ook niet betrokken bij het onderzoek van Seager. In 2021 ontdekten Martin-Torres en zijn collega’s bijvoorbeeld dat de wolken van Venus te droog zijn om het leven zoals wij dat kennen te ondersteunen.
‘Wij zijn niet arrogant of creatief genoeg om een hele biochemie te ontwikkelen voor een andere levensvorm en een ander oplosmiddel’, zegt Seager. ‘Maar we verkennen verschillende raakvlakken.’
