Meestal is paren een romantische aangelegenheid, maar bij sommige spinnensoorten gaat die vlieger niet op. Mannelijke renspinnen vallen vrouwtjes aan en binden ze vast, om te voorkomen dat ze worden opgegeten.
‘Spinnen zijn soms urenlang bezig met het lokken van vrouwtjes, door hen het hof te maken, maar deze jongens beginnen gewoon te bijten’, zegt dierwetenschapper Lenka Sentenská van de University of Toronto Scarborough.
Slowmotion
Zogeheten renspinnen komen veel voor in Europa, Azië en Afrika. In april 2019 bestudeerde Sentenská, toen nog werkzaam aan de Masaryk Universiteit in Brno, het gedrag van één soort – Thanatus fabricii – die inheems is in Israël. Ze ontdekte dat mannetjes zich vreemd gedroegen tijdens het paren. De actie was alleen zo snel voorbij, dat het moeilijk te observeren was wat er nou precies gebeurde.
‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.
Sentenská en haar collega’s brachten een paar van deze spinnen naar het laboratorium. Slowmotion opnames gaven de onderzoekers een duidelijker beeld van het reproductieritueel van deze spinnen.
Bondage
‘Het mannetje snelde naar het vrouwtje toe. Het leek meer op een aanval’, zegt Sentenská. De mannelijke spin beet het vrouwtje een aantal keer, vooral als ze groter was en juist minder als ze ledematen miste.
In de meeste gevallen schrok het vrouwtje, die vervolgens haar benen naar binnen trok en deed alsof ze dood was. Vanaf dat moment begon de mannelijke spin een paar strengen zijde op het lichaam van het vrouwtje te leggen en haar benen vast te binden. Vervolgens paarde hij gemiddeld negentien minuten met het vrouwtje voor hij er weer vandoor ging.
Overlevingsstrategie
Het lijkt wreed, maar het is misschien wel de beste manier voor mannetjes om het paarproces te overleven. Het team merkte namelijk op dat sommige mannetjes werden opgegeten door de iets grotere vrouwtjes voordat ze konden bijten.
Het duurt niet lang voordat een vrouwelijke spin weer loskomt na het paren, volgens Sentenská. ‘Ze rukte een paar keer, spreidde dan haar poten en ze is weer klaar om te gaan.’
Sentenská speculeert dat de zijden band een chemische boodschap kan bevatten over hoe geschikt de mannelijke spin is. Als ze hem leuk vindt, kan een vrouwtjespin besluiten om het mannetje langer te laten paren voordat ze zich losrukt.