Spinrag als verbandmiddel – het klinkt bizar, maar het zou wel eens de ultieme kandidaat kunnen zijn om chronische wonden mee te behandelen. Een groep van Indiase en Zweedse onderzoekers experimenteerde met spinrag geproduceerd door de E. Coli-bacterie en het resultaat was veelbelovend.
Doorligwonden en wonden van diabetici genezen vaak moeilijk of niet. Vervelend, maar ook duur: behandeling snoept al snel paar procent van het gezondheidsbudget op.
Daarom zijn wetenschappers op zoek naar goede, goedkope manieren om deze wonden te genezen. De zoektocht is dus naar het perfecte verband waarbij de huid kan herstellen, terwijl bacteriële infecties of allergische reacties buiten de deur worden gehouden. Spinnendraad is een veelbelovende kandidaat.
‘Invasieve exoten bestrijden doet meer kwaad dan goed’
Het is doorgaans geen goed idee om invasieve exoten te bestrijden, stelt Menno Schilthuizen. Daarmee vertraag je het natuurlijke proces.
‘Spinrag is net zo elastisch als huid’, zegt My Hedhammar van het KTH Royal Insitute of Technology in Stockholm. ‘Het bestaat uit eiwitten, net zoals collageen.’ Collageen is het goedje dat tussen de huidcellen zit en huid stevig en elastisch maakt. ‘Spinrag kan het collageen daarmee min of meer vervangen’, vertelt Hedhammar.
Gemodificeerde bacteriën
Om het verhaal nog vreemder te maken: de zijde-eiwitten die Hedhammars team gebruikte werden niet gemaakt door spinnen, maar door genetische aangepaste E. Coli-bacteriën. Het grootste voordeel hiervan is dat de onderzoekers zo bepaalde stofjes genetisch in het zijde kunnen sleutelen. Denk bijvoorbeeld aan stoffen die celgroei in het lichaam stimuleren – zoals bindmiddelen en groeifactoren – of antimicrobiële eiwitten.
Heel goedkoop is het aangepaste spinnenzijde helaas niet. Om de kosten iets te drukken combineerden de onderzoekers het met goedkoper zijde van de zijderups. Daarmee maakten ze een matje dat gebruikt kon worden als verband, én een soort spons die als nephuid kan dienen.
Om hun verband te testen, kweekten de onderzoekers menselijke huidcellen op het stukje zijde. Ze kweekten drie soorten cellen: fibroblasten en endotheelcellen die uit de onderste huidlaag komen en keratinocyten, waarvan de opperhuid gemaakt is.
Het zijde bleek de cellen ertoe aan te zetten om een gelaagd weefsel te vormen – een beetje zoals de menselijke huid. De antimicrobiële eiwitten hielden tegelijk de bacteriën onder de duim. ‘Het materiaal laat cellen groeien op zo’n manier dat het op echte huid lijkt’, zegt Hedhammar.
Het duurt wel nog even voor je wonden in dit bijzondere verband kan zwachtelen. De onderzoekers willen het spinnenverband eerst nog bij dieren testen.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: