Helsinki (SF) – Drie grote fabrikanten van mobiele telefoons gaan informatiestickers plakken op hun producten. Die stickers moeten de consument wijzen op de straling die de apparaatjes uitzenden.


Met het besluit om stickers op mobiele telefoons te plakken, lijken de elektronicaconcerns te zwichten voor de brede ongerustheid over de gezondheidsrisico’s van mobiel bellen. Wetenschappelijk ontbreekt totnogtoe het bewijs dat de straling die een mobiele telefoon uitzendt, gevaarlijk is.

Wat je niet merkt of niet kunt aanraken, beangstigt. Dat geldt voor elektriciteit, dat geldt voor magneetvelden en dat geldt voor allerlei soorten straling. Met name het idee dat een apparaatje naast je oor straling uitzendt, vinden sommigen doodeng.
Het blijft de vraag of ooit een duidelijk verband tussen de straling van mobiele telefoons en gezondheidsklachten aantoonbaar is. Ondanks alle geavanceerde meetapparatuur ontbreekt nog ieder bewijs. Met de stickers – die niet zo zeer waarschuwen als wel aangeven welke hoeveelheid straling de mobiele telefoons daadwerkelijk uitzenden – komen de fabrikanten tegemoet aan de wensen van de bezorgde consument.
Welke straling zendt een mobiele telefoon nu uit? In feite gaat het om radiostraling bij een frequentie van 900 MHz, ofwel 900 miljoen trillingen per seconde, of bij een frequentie rond 1800 MHz. In tegenstelling tot bijvoorbeeld het energierijke ultraviolette licht (UV-C), kan deze straling niet direct chemische bindingen verbreken. De energierijke straling met een hoge frequentie die dat wel doet en daarom veranderingen in bijvoorbeeld DNA kan veroorzaken, heet ioniserende straling. De zogenaamde microgolven werken bij 2450 MHz. Zij leveren in de magnetron zeer precies extra energie aan de chemische binding tussen watermoleculen waardoor het voedsel opwarmt.
De straling van mobiele telefoons vormt, zij het in mindere mate dan bijvoorbeeld infrarode straling, wel een vorm van energie. Die energie kan de straling afgeven aan materialen, waaronder biologische weefsels, in de vorm van warmte. Bij onderzoek aan eerdere generaties van mobiele telefoons, enkele jaren geleden, bleek dat in de omgeving van het oor het weefsel lokaal tot hooguit 0,2ºC kon opwarmen, vergelijkbaar met een nauwelijks merkbare verhoging. Vormt een hogere temperatuur een risico? Schaadt een verhoging, zoals bij een griepinfectie, de gezondheid op lange termijn? Duidelijke cijfers ontbreken.
Ondertussen staan weinigen stil bij andere bronnen van elektromagnetische straling. Massaal zitten we met de neus bovenop de monitor, de tv of de gameboy. En in de zomer of in de winter stellen we ons op grote schaal bloot aan de verderfelijke invloed van zonlicht, dat wel voor een deel uitschadelijke UV-straling bestaat. Er ligt nog een grote markt voor waarschuwingsstickers open.

Erick Vermeulen

Zie ook: Ziek van mijn zaktelefoon? door dr Eric van Rongen en drs Frans Koops, Natuurwetenschap & Techniek 19 (1997).
De Gezondheidsraad bracht onlangs een advies uit over GSM-basisstations.