Onderzoekers hebben een minder pijnlijke vaccinatiemethode ontwikkeld. Hierbij behandelen ze de huid met een vaccinbevattende vloeistof en gebruiken ze ultrasoon geluid om het vaccin het lichaam in te duwen.

Het is onderzoekers gelukt om vaccins via de huid toe te dienen met behulp van ultrasoon geluid, zonder de huid te beschadigen. Deze methode maakt een pijnlijke injectie met een naald overbodig.

Het naaldvrije vaccin is gemaakt door biomedicus Darcy Dunn-Lawless van de Universiteit van Oxford en zijn collega’s. Zij mengden vaccinmoleculen met kleine, bekervormige eiwitten. Vervolgens brachten ze het vloeibare mengsel aan op de huid van muizen. Gedurende ongeveer anderhalve minuut stelden ze het mengsel op de huid bloot aan ultrasoon geluid – op dezelfde manier als bij een echo.

‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’
LEES OOK

‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’

Psychiatrisch epidemioloog Brenda Penninx onderzoekt het verband tussen mentale en lichamelijke gezondheid.

Het ultrasone geluid duwde het mengsel in de bovenste huidlagen. Door de vorm van de eiwitten ontstonden daar bubbels gevuld met het vaccin. Als het ultrasone geluid aanhield, barstten de bubbels open en ging het vaccin dieper de huid in.

Bij het openbarsten van de bubbels verdwenen ook wat dode huidcellen. Daardoor werd de huid minder stug en konden er steeds meer vaccinmoleculen de huid doordringen.

Meer antilichamen

De onderzoekers testten hun ultrasone methode op levende muizen. De muizen vertoonden geen enkele tekenen van pijn en er was geen zichtbare schade aan hun huid.

De vaccins werkten goed, ondanks dat de vaccinmoleculen minder diep komen dan bij prikken met een naald. Het ultrasone geluid levert het vaccin slechts af in de bovenste lagen van de huid, terwijl een naald de vaccinmoleculen helemaal in de spieren onder de huid brengt. Toch is dit oppervlakkigere proces voldoende voor het lichaam om immuniteit op te bouwen, zegt Dunn-Lawless.

De onderzoekers ontdekten dat de ultrasone methode zevenhonderd keer minder moleculen van het vaccin aflevert dan de gebruikelijke injecties. Desondanks maakten de muizen meer antilichamen aan dan bij een vaccinatieprik. Een mogelijke verklaring is dat er meer immuuncellen in de huid zitten dan in spieren, maar de onderzoekers zijn dit nog verder aan het uitzoeken, zegt Dunn-Lawless. Hij presenteerde het onderzoek op de wetenschapsconferentie Acoustics 2023 in Sydney, in Australië, op 4 december.

Onvoorspelbaar

Biomedisch wetenschapper Kate Edwards van de Universiteit van Sydney zegt dat de naaldloze vaccins voor sommige mensen de drempel kan verlagen om zich te laten vaccineren. Er is echter meer informatie nodig over de veiligheid van de methode bij mensen voordat we het op grote schaal kunnen gebruiken.

Daarnaast zijn er vragen over de betrouwbaarheid van de nieuwe vaccinatiemethode. Dunn-Lawless zegt dat het barsten van de bubbels in de huid onvoorspelbaar is. Soms geven de bellen de vaccinatiemoleculen ongelijkmatig vrij, of in onvoorspelbare hoeveelheden.

Hij en zijn collega’s werken aan de ontwikkeling van betere manieren om het proces te volgen. Dit doen ze bijvoorbeeld door het geluid van de kleine knallen van de barstende belletjes op te nemen. Daaruit kunnen ze de verdeling van de vaccinmoleculen onder de huid afleiden.