Een vetmolecuul, geproduceerd door darmbacteriën en in de darmen afgeleverd met een nieuwe methode, lijkt bescherming te bieden tegen allergische reactie op pinda’s. Tenminste, bij muizen.
Mogelijk kan deze aanpak de anafylactische schok bij mensen met voedselallergieën voorkomen, en misschien zelfs überhaupt de allergische reactie.
Bij een anafylactische horen gewoonlijk symptomen als misselijkheid, buikpijn en een moeizame ademhaling of moeite met slikken. De laatste tien jaar zijn onderzoekers tot de ontdekking gekomen dat het vetmolecuul butyraat, geproduceerd door darmbacteriën, deze allergische reacties bij muizen kan verminderen. Mensen met voedselallergieën lijken ook minder butyraatproducerende bacterieën in hun darmkanaal te hebben dan mensen zonder allergie. Ook dat wijst erop dat het opvoeren van het niveau van dit molecuul zou kunnen helpen.
‘Invasieve exoten bestrijden doet meer kwaad dan goed’
Het is doorgaans geen goed idee om invasieve exoten te bestrijden, stelt Menno Schilthuizen. Daarmee vertraag je het natuurlijke proces.
Alleen kan butyraat ruiken naar hondenpoep of ranzige boter, waardoor het niet fijn is om door te slikken. En als je het oraal inneemt, breekt het al af voordat het de dikke darm bereikt waar het zijn werk moet doen.
Medicijnen-bezorgservice
Promovendus bio-engineering Shijie Cao van de Universiteit van Chicago in de Verenigde Staten heeft nu samen met zijn collega’s een manier ontwikkeld om de vieze geur van butyraat te maskeren en het molecuul naar de dikke darm te brengen. Dat deden ze door het te verpakken in bolvormige capsules genaamd micellen, van ongeveer dertig nanometer breed. ‘We hebben deze micellen ingezet als een bezorgservice om butyraat in de darmen af te leveren, waar het voedselallergieën kan behandelen’, zegt Cao.
De onderzoekers dienden bij tachtig muizen een antibioticum toe om het niveau van hun butyraatproducerende darmbacteriën te verminderen. Vervolgens gaven ze de muizen een pinda-allergie door ze een pinda-eiwit te geven, samen met een gifstof die het immuunsysteem vier weken lang stimuleert. De helft van de muizen kreeg daarna gedurende twee weken elke dag micellen toegediend. De andere helft kreeg ter controle een zoutoplossing. Daarna ontvingen ze allemaal een milligram pinda-eiwit.
Aanpassing in de darmen
De controlegroep kreeg een anafylactische reactie, wat te zien was aan een daling in lichaamstemperatuur en toegenomen activiteit van het immuunsysteem. De muizen die micellen hadden gekregen, leken nergens last van te hebben. ‘Het was opwindend om de resultaten te zien, waaruit bleek dat het butyraat daadwerkelijk anafylaxie had voorkomen’, zegt Cao.
Bij een analyse van de muizenuitwerpselen voor en na de behandeling zagen de onderzoekers dat de butyraatdragende micellen de groei stimuleerden van butyraatproducerende bacteriën. Dit wijst erop dat deze behandeling het microbioom van de darmen kan aanpassen om meer butyraat te produceren.
‘We willen met deze behandeling een ecologische niche creëren waar gezonde bacteriën kunnen groeien, zodat de micellen niet voor een lange periode ingenomen hoeven te worden’, zegt Cao.
Voorkomen van een allergie
Ook hopen de onderzoekers dat de behandeling ingezet kan worden om te voorkomen dat mensen überhaupt een voedselallergie ontwikkelen. ‘De aanpak zou moeten werken op elk voedselallergeen’, zegt Cao. ‘Wij stellen ons voor dat je de micellen in een zakje zou krijgen, waarna je het alleen aan een glas water hoeft toe te voegen.’
‘Vetzuren met een korte keten zoals butyraat kunnen absoluut voedselallergieën voorkomen’, zegt hoogleraar microbiologie Charles Mackay van de Monash-universiteit in het Australische Melbourne. ‘Dit werk zou een enorme impact kunnen hebben als de behandeling ook bij mensen werkt. Daarvoor moeten we nog experimenten uitvoeren, maar ik ben zeer optimistisch. Bestaande behandelingen zijn nog niet overtuigend genoeg.’
