Al zo’n veertig miljoen jaar lokt de aronskelk op slimme wijze vliegjes die voor de bestuiving van de bloemen moeten zorgen.
Duitse onderzoekers hebben nauwgezet gevolgd hoe geurmoleculen van de aronskelk Arum palaestinum uiteindelijk hun weg vinden naar de hersenen van fruitvliegjes. Ze ontdekten dat de plant veertien stofjes maakte waarop deze vliegjes reageerden. Twee geurstoffen, die een sterke reactie veroorzaakten, komen overeen met geurstoffen die schimmels produceren. De gelokte vliegen krijgen helaas geen beloning. Ze moeten een etmaal wachten voordat de bloembladeren zich weer openen en ze, met stuifmeel op hun harige lichamen, het luchtruim weer kunnen kiezen.
Lambrusco
Bij het onderzoek, aan het Max-Planck-instituut voor chemische ecologie, bekeken onderzoekers allereerst op welke verbindingen de antennes van de vliegen reageerden. Met name de stofjes butaandiolacetaat en 3-hydroxy-2-butanon-acetaat waren effectief, melden ze in Current Biology. Daarna gingen ze natuurlijke bronnen van deze stofjes na, en vonden zo rottende perziken en bananen, lambrusco en balsamico-azijn.
‘Ik probeer robots te ontwikkelen die ook echt een nieuwe stap maken’
Hoe werkt vliegen? Dat lijkt een simpele vraag, maar voor luchtvaarttechnicus en bioloog David Lentink is het een levenslange zoektocht.
Met een kleurstof die gevoelig is voor calciumconcentraties binnenin cellen konden onderzoekers het signaal volgen van de antennes tot in de hersenen van de fruitvliegjes. Vooral twee specifieke geurreceptoren bij de vliegjes reageerden enthousiast. Volgens directeur Bill Hansson zijn dat prima schimmeldetectoren. De genetische code van deze geurreceptoren ligt al tientallen miljoenen jaren vrijwel vast, stellen de onderzoekers vast als ze acht typen fruitvliegen vergelijken – zo lang leidt de aronskelk al deze receptoren, en daarmee de fruitvliegjes, om de tuin.
