Het nieuwe boek van Steve Brusatte leert je om zoogdieren te waarderen als nooit tevoren, van oerkoala tot mens.

Wie baalt dat de dino’s zijn uitgestorven, kan zijn hart ophalen met De opkomst en heerschappij van de zoogdieren. Want onze tak van de stamboom des levens blijkt net zo episch als die van de dinosauriërs, met één groot voordeel: veel van die gave zoogdieren lopen, zwemmen en vliegen nu nog altijd rond. In dit boek laat paleontoloog Steve Brusatte zien dat zoogdieren in elk opzicht net zo gaaf zijn als de dinosauriërs.

Zo ontmoet je de uitgestorven, bloeddorstige neef van de koala’s, die met zijn betonschaargebit in een oogwenk je beenmerg binnenstebuiten kon keren. Ook kom je bijvoorbeeld buideldieren met sabeltanden tegen. In het begin moet de lezer wel even werken: het boek staat stijf van de wetenschap, inclusief lange soortnamen en technische details. Maar wie zich een weg weet te banen door de vele tritylodonten en morganucodonen krijgt een prachtig inkijkje in onze zoogdierenstamboom.

Levensechte stukjes fictie

Toch is dit geen zwaar boek. Dat komt door de illustraties en de fijne combinatie tussen proza en wetenschap in de schrijfstijl van Brusatte. De tekst is doorspekt met kleine scenes vol leven die een kijkje geven in het dagelijkse bestaan van de vroegere en hedendaagse zoogdieren.

Niet alleen stukjes fictie geven dit verhaal glans. De levensechte karakters uit het boek laten voor eens en voor altijd zien dat niet alleen Indiana Jones avonturen kan beleven op zoek naar oude schatten. Van een paleontoloog die samenwerkt met een lokale verzetsstrijder in een burgeroorlog tot Russen die illegaal mammoet-ivoor opgraven uit de ontdooiende permafrost: wie avontuur wil, hoeft niet ver te zoeken.

Dit boek zet zoogdieren in de schijnwerpers waarin ze thuishoren. Door het ontstaan van bepaalde unieke zoogdiereigenschappen stap voor stap uit te leggen, doet Brusatte je versteld staan over lichaamsdelen waar de meeste mensen nooit iets bijzonders aan zien. Zo zal geen enkele lezer ooit nog hetzelfde kunnen kijken naar het gebit. Tanden zijn geen dure buitenboordbotten meer, maar een essentieel onderdeel van ons succes op de wereld.

Met zo’n 600 pagina’s oogt dit boek intimiderend, maar Brusatte gebruikt geen woord te veel. Het is een avontuurlijke ontdekkingstocht langs onze stamboom, die je ademloos achterlaat met nieuwe waardering voor hoe bijzonder het is om een zoogdier te zijn.