Bacteriën worden vaak als ongenode gasten gezien, zeker in operatiekamers. Onterecht, stelt darmchirurg James Kinross. In Het microbioom als medicijn verkent hij het bacteriële ecosysteem dat in ieder mens schuilt.

Van de menselijke cellen is elk type tot in detail onder de microscoop ontleed. Maar dit zijn slechts de helft van alle cellen in je lijf. Het microbioom, de verzamelnaam voor alle micro-organismen in je lichaam, vormt de andere helft.

Bacteriën die veel wetenschappelijke aandacht krijgen hebben die eer vaak te danken aan hun ziekteverwekkende eigenschappen. De afwezigheid van hun minder bekende soortgenoten kan echter net zo ziekmakend zijn. Die tweede categorie geniet de interesse van Kinross. Hoewel het duidelijk is dat veel van deze bacteriën belangrijke schakels vormen in de inwendige biochemische fabriek van de mens, is het onbekend welke rol ze precies vervullen. Kinross noemt het dan ook de donkere materie van de biologie.

Poeptransplantatie

Zoals de titel al verraadt, kan het microbioom dan ook letterlijk als medicijn dienen. Een ‘fecale microbiotatransplantatie’ is het medische eufemisme voor zo’n behandeling, waarbij andermans uitwerpselen in de darm van een patiënt worden getransplanteerd – een ingreep die het boek bijzonder gedetailleerd en beeldend beschrijft.

Door onze voedingspatronen, antibiotica en omgevingsfactoren is ons microbioom door de tijd flink veranderd, wat Kinross als een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid ziet. Met Het microbioom als medicijn wil hij dan ook een einde maken aan de war on bugs. Het is in elk geval een prima medicijn tegen smetvrees