Het is de aquatische strijd der titanen: in Amerikaanse wateren is al eeuwenlang een conflict aan de gang tussen alligators en haaien. De alligators lijken aan de winnende hand.
James Nifong van de Kansas State University deed de afgelopen tien jaar onderzoek naar Amerikaanse alligators, ook wel mississippialligators genoemd, in mariene habitats. Als fervent visser viel het Nifong op dat hij in alligatorland een hoop haaien ving. Hij vroeg zich af of de twee roofdieren weleens onderling interacties aangaan. ‘Alligators zijn opportunistisch’, zegt Nifong. ‘Als er een flinke portie eiwitten voorbijzwemt, laten ze die echt niet passeren.’
Tot dusver was daar echter weinig bewijs voor. Het enige voorbeeld van een alligator die een dier uit de subklasse haaien en roggen heeft opgegeten, was een exemplaar met de stekels van een pijlstaartrog in zijn kaak.
Frans de Waal (1948-2024): ‘Zo speciaal zijn wij mensen niet’
Primatoloog Frans de Waal is op 14 maart 2024 overleden. In juni 2019 interviewde New Scientist De Waal. De les die hij meegaf: ‘zo speciaal zijn wi ...
Nifong doorzocht wetenschappelijke en historische artikelen en raadpleegde deskundigen op het gebied van alligators en haaien. Hij vond bewezen voorbeelden van alligators die citroenhaaien, verpleegsterhaaien, kaphamerhaaien en een Atlantische pijlstaartrog hebben opgegeten. Volgens Nifong zouden haaien en roggen een significant en onderschat deel van het menu van alligators kunnen zijn.
Eetclubjes
‘Alligators eten vrijwel alles dat in hun bek past’, beaamt Steven Gabrey van de Northwestern State University in Louisiana. Daar staat tegenover dat hij de inhoud van vele alligatormagen heeft onderzocht en daarbij nog nooit de resten van een haai heeft aangetroffen.
Volgens Gabrey is een mogelijke verklaring daarvoor dat die alligators in moerassen leefden, ver verwijderd van zout water. Daardoor kwamen ze niet zo snel haaien tegen. Bovendien is de maag van een alligator uitermate zuur, zodat kraakbeenrijke haaienskeletten er vrijwel spoorloos in kunnen oplossen.
De enige eerdere meldingen van gevechten tussen haaien en alligators komen van twijfelachtige laat-19e-eeuwse krantenartikelen. Een daarvan beschrijft honderden alligators en haaien die zich in een inham verzamelen en ‘als honden met elkaar vechten’.
Hoewel ze uiteraard overdreven zijn, zijn zulke verhalen volgens Nifong niet helemaal ongeloofwaardig. Zowel haaien als alligators verzamelen in grote aantallen om zich te voeden, en in de 19e eeuw waren er veel meer alligators dan tegenwoordig. ‘Dat verhoogt de kans dat deze eetclubjes zich vermengden’, zegt Nifong.
Dinotijdperk
Nifong doorzocht de literatuur ook op meldingen van haaien die met andere krokodilachtigen slaags zijn geraakt. Hij vond er een heleboel. In veel van die gevallen zijn de krokodilachtigen echter prooidieren. Zo zijn er in Colombia witte haaien die op spitssnuitkrokodillen jagen en in Australië tijgerhaaien die zeekrokodillen opeten. Er bestaan zelfs krokodilfossielen uit het dinotijdperk met sporen die aangeven dat oerhaaien op ze joegen, wat suggereert dat dit werkelijk een oeroud conflict is.
Volgens Nifong zouden natuurbeschermers het conflict tussen haaien en krokodilachtigen in het achterhoofd moeten houden, omdat beide groepen bedreigde soorten bevatten. Een onderzoek dat in april is gepubliceerd, wees uit dat in Australië veel zaagvissen – eveneens familie van de haai – littekens vertonen die door krokodillen zijn toegebracht. Tevens is van de Amerikaanse kraamkamers van de bedreigde kleintandzaagvis bekend dat die alligators herbergen. Nifong: ‘Als er alligators in de buurt zijn, gaat de overlevingskans van deze jongelingen omlaag.’
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: