Voordat de planetoïde 2024 BX1 eerder dit jaar boven Duitsland in stukken brak, werd hij geklokt op een rotatiesnelheid van 2,6 seconden. Dat is de hoogste omwentelingssnelheid ooit waargenomen.

Een planetoïde die eerder dit jaar de atmosfeer van de aarde binnen schoot, wentelde elke 2,6 seconden om zijn as. Dat is sneller dan enige andere invallende ruimtesteen die we kennen.

Het object, genaamd 2024 BX1, mat waarschijnlijk niet meer dan één meter, en kwam op 21 januari de atmosfeer van de aarde binnen, waar het boven Berlijn in stukken brak. Sommige brokstukken overleefden de botsing met de atmosfeer en werden teruggevonden.

Sterrenkundige Yamila Miguel: ‘Ik verbind onze kennis van het zonnestelsel met exoplanetenonderzoek’
LEES OOK

Sterrenkundige Yamila Miguel: ‘Ik verbind onze kennis van het zonnestelsel met exoplanetenonderzoek’

Welke moleculen zweven er rond in de atmosferen van planeten rond verre sterren? En hoe ziet het binnenste van onze ‘eigen’ Jupiter eruit? Met die ...

Een foto met lange belichting toont het spoor van 2024 BX1 kort voor de inslag. De veranderingen in helderheid worden veroorzaakt door de draaiing. Beeld: L. Buzzi

Het was een zeldzaam voorbeeld van een verwachte meteorietinslag: een inslag die wordt opgemerkt voordat het object de aarde raakt. In dit geval werd de aanstormende rots slechts 3 uur van tevoren ontdekt.

Langwerpige vorm

Astronoom Maxime Devogèle van het Near-Earth Object Coordination Centre van ruimtevaartorganisatie ESA in Italië, en zijn collega’s maakten beelden van de ruimtesteen voordat deze insloeg. Ze publiceerden die op de preprint-website Arxiv.org. Ondanks het feit dat het object voortraasde met een snelheid van 50.000 kilometer per uur, waren de veranderingen in de helderheid door het draaien bijzonder duidelijk dankzij de langwerpige vorm.

Deze veranderingen in helderheid kwamen overeen met een omwentelingstijd van 2,588 seconden, ruwweg 30 duizend omwentelingen per dag. ‘Het is de snelste draaiing die we ooit hebben waargenomen’, zegt Devogèle.

Inslagen

Ruimterotsen kunnen om een aantal redenen om hun as draaien, waaronder eerdere botsingen. In het algemeen kunnen objecten die groter zijn dan een kilometer niet meer dan eens per 2,2 uur ronddraaien, omdat ze anders uit elkaar zouden vallen. Kleinere stenen, zoals 2024 BX1, kunnen veel snellere omwentelingssnelheden weerstaan omdat ze compacter en sterker zijn, zegt Devogèle.

Het meten van de draaiing van dit soort objecten kan nuttig zijn voor het beschermen van de aarde tegen inslagen. Daarvoor is het belangrijk dat onderzoekers kunnen bepalen hoe stevig een kleine ruimtesteen is en hoe groot de kans is dat hij de reis door de atmosfeer overleeft. ‘Als hij hard is, zal hij anders reageren dan wanneer het een stuk sneeuw is, dat geen interne stevigheid heeft’, zegt Devogèle.