Het gevaarlijke zika-virus komt door El Ninõ mogelijk ook naar Europa. Het weerfenomeen zorgt namelijk voor verspreiding van de muggenpopulaties die het virus bij zich dragen.
Het zika-virus werd voor het eerst waargenomen in mei. Tussen de 500.000 en 1,5 miljoen mensen in Brazilië zijn al geïnfecteerd. Nu heeft het virus zich verspreid over meer dan 23 landen in de regio. Het komende jaar kunnen mogelijk tussen de drie- en vier miljoen mensen op het Amerikaanse continent geïnfecteerd raken met het zika-virus, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie WHO.
Omdat het vermoeden bestaat dat de ziekte aangeboren afwijkingen zoals hersenaandoeningen veroorzaakt, komt de WHO bijeen voor een spoedberaad. Maandag wordt besloten of zika een ‘wereldwijd noodgeval’ is. Ebola was de laatste uitbraak die deze verklaring kreeg.
Op eigen houtje fitnessen oorzaak van veel blessures
Een op de vijf Nederlanders doet aan fitness. Dat leidt tot een miljoen blessures per jaar. Bewegingswetenschapper Lisa Noteboom onderzocht hoe die ku ...
Alarmerende proporties
‘Een causaal verband tussen het zika-virus en aangeboren afwijkingen en neurologische syndromen is nog niet vastgesteld’, zei Margaret Chan, directeur van de WHO. ‘We vermoeden een mogelijk verband nog maar sinds kort. Dit vermoeden heeft het risicoprofiel van zika snel veranderd van een milde bedreiging tot alarmerende proporties.’
Knokkelkoorts
Tijdens een persconferentie zei Bruce Aylward van de WHO dat de schatting van drie tot vier miljoen gevallen was gebaseerd op de twee miljoen gevallen van knokkelkoorts in het laatste jaar. Het knokkelkoortsvirus wordt door dezelfde muggen verspreid als zika. Aylward zei echter ook dat het een erg grove schatting was. ‘Er is nog veel dat we niet weten.’
De belangrijkste doelen voor aankomende maandag zijn identificeren welke kennis mist en onderzoeken of de uitbraak kan worden tegengehouden. Er moet worden onderzocht of het virus de echte oorzaak is van hersenafwijkingen. ‘Er zijn veel plekken waar zika voorkomt, maar waar deze afwijkingen niet worden gezien. Er kunnen dus best andere virussen en andere factoren betrokken zijn,’ zei Aylward. Belangrijk is dat er een goede diagnose moet komen en een mogelijk vaccin. ‘Een vaccin tegen zika zal tenminste een jaar op zich laten wachten, maar een goede diagnose kan eerder worden gesteld’, zegt Aylward.
Muggen
In de tussentijd zouden landen de controle op infecties en geboorteafwijkingen moeten aanscherpen, zegt hij. Zika dook al eerder op in Europa bij mensen die terugkeerden uit gebieden waar het virus heerst. Maar de grootste bedreiging is in de landen waar zika al is verspreid, omdat dit de gebieden zijn waar de zika-muggen voorkomen. De meeste gevallen kwamen tot nu toe voor in warme landen waar de tropische mug Aedes aegypti het virus verspreidt. Maar de mug Aedes albopictus kan het virus potienteel ook dragen. Deze mug komt ook voor in koudere klimaten.
El Niño
De El Niño van dit jaar zou het virus naar meer landen kunnen verspreiden omdat het zorgt voor verspreiding van muggenpopulaties. Dit kan betekenen dat de mug straks ook voorkomt in de VS en Europa, omdat El Niño warme en regenachtige zomers veroorzaakt die geschikt zijn voor de A. albopictus mug. ‘Hoe hoger de temperaturen, hoe sneller het virus kan broeien in de mug voordat die doodgaat’, zegt Oliver Brandy van de universiteit van Oxford. Hij bestudeert hoe klimaatcondities het gebied van de mug kunnen vergroten.
Vliegtuig
Deze week publiceerde hij een model dat hij met zijn collega’s had gemaakt. Dit model liet zien hoe vliegtuigpasagiers vanuit luchthavens in Brazilie over de wereld reisden tussen september 2014 en augustus 2015. Hieruit bleek dat van de 9,9 miljoen mensen die reisden via luchthavens in gebieden die nu besmet zijn, tweederde naar andere gebieden in Amerika ging. 27 procent ging naar Europa en 5 procent naar Azie. Het grootste deel van de mensen ging naar de VS waar 60 procent van hen woont in een klimaat waar de mug het virus kan verspreiden.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Meer lezen: