Onze hersenen kunnen meer dan 2 graden Celsius warmer zijn dan de rest van ons lichaam. De hoogste temperaturen halen vrouwenhersenen in de tweede helft van de menstruatiecyclus.
Gezonde menselijke hersenen kunnen heter zijn dan altijd werd gedacht. Bij vrouwen kan de temperatuur oplopen tot bijna 41 graden Celsius, zo blijkt uit een kleine studie.
De onderzoeksresultaten kunnen de behandelmethoden voor mensen met hersenletsel veranderen, zegt neuroloog Nina Rzechorzek van het MRC Laboratorium voor Moleculaire Biologie in het Verenigd Koninkrijk. ‘Dit geeft een andere kijk op hoe de hersenen werken.’
‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.
Er werd altijd verondersteld dat de normale hersentemperatuur gelijk is aan die van de rest van het lichaam, ongeveer 37 graden Celsius, al wisten we dat niet zeker. Mensen met hoofdletsel krijgen soms thermometersondes geïmplanteerd, maar alleen als de hersentemperatuur om medische redenen in de gaten gehouden moet worden.
Rzechorzek en haar team bestudeerden de hersenen van veertig gezonde mensen, de helft vrouwen. Hierbij gebruikten ze een relatief nieuwe techniek, magnetische resonantiespectroscopie, waarbij met MRI-beeldvorming de temperatuur in verschillende delen van het brein wordt gemeten.
Dit was de eerste keer dat deze techniek werd gebruikt om de variatie in hersentemperatuur te meten over de loop van de dag, en de menstruatiecyclus. De studie had geen transseksuelen als deelnemers.
Het is heter in de kern
De temperatuur van de hersenen van de proefpersonen schommelde tussen 36,1 en 40,9 graden. De gemiddelde meting lag 2,5 graden hoger dan de lichaamstemperatuur die in de mond werd gemeten. Dit is logisch omdat de hersenen veel energie gebruiken, zegt Rzechorzek.
De hoogste waarden kwamen uit de thalamus, een van de diepste delen van de hersenen. Deze worden mogelijk minder goed gekoeld door de bloedvaten. ‘Het is heter in de kern’, zegt Rzechorzek. Het team ontdekte ook dat de hersenen ‘s nachts ongeveer 0,9 graden koeler zijn. Dit komt misschien doordat er meer bloed heen stroomt als we slapen.
De hersenen van de vrouwen in het onderzoek waren 0,4 graden warmer tijdens de tweede helft van de menstruatiecyclus, tussen ovulatie en menstruatie, in vergelijking met mannen en met de eerste fase van de cyclus.
Artsen proberen soms de lichaamstemperatuur van mensen met hersenletsel te verlagen omdat ze vrezen dat hoge temperaturen schadelijk zijn. Deze aanpak moet wellicht worden herzien, zegt Rzechorzek. ‘We gaan ervan uit dat een waarde van bijvoorbeeld 40 graden abnormaal is, maar daar hebben we geen bewijs voor.’
