De karakteristieke smaak van bier is eigenlijk bedoeld voor het aantrekken van insecten zoals fruitvliegjes. Gistcellen, die de verantwoordelijke aromastoffen produceren, gebruiken de poten van de vliegjes als transportmiddel voor verdere verspreiding in de natuur.
Door de aanmaak van aromastoffen lokken gistcellen fruitvliegjes waarop ze kunnen meeliften. Hierdoor kunnen de cellen zich beter verspreiden in de natuur. Deze ontdekking werpt licht op een al enige tijd bestaand raadsel. Hoewel het namelijk al bekend was dat gistcellen mede de geur en smaak van dranken als bier en wijn bepalen, bleef onduidelijk welk voordeel ze hier zelf door genieten.
Aroma
Onderzoekers toonden via een aantal tests het verband aan tussen de aanwezigheid van het aroma-gen ATF1 in de gistcellen en de verspreiding van de cellen door fruitvliegjes. Door het ATF1-gen kan gist aromastoffen aanmaken. Deze stoffen zijn vergelijkbaar met de aroma’s die vrijkomen bij rijpend fruit.
Frans de Waal (1948-2024): ‘Zo speciaal zijn wij mensen niet’
Primatoloog Frans de Waal is op 14 maart 2024 overleden. In juni 2019 interviewde New Scientist De Waal. De les die hij meegaf: ‘zo speciaal zijn wi ...
In een soort arena plaatsten de onderzoekers aan de ene kant natuurlijke gistcellen die het ATF1-gen bevatten. Aan de andere kant plaatsten ze gemuteerde gistcellen waarbij dit gen was verwijderd. Fruitvliegen bleken een stuk meer aangetrokken tot de natuurlijke gistcellen.
Verspreiding
In een volgende test bewezen de onderzoekers dat het verschil in aantrekkingskracht ook de mate van verspreiding van de cellen bepaalt. Hiervoor kregen beide soorten gistcellen een fluorescerende marker. Fruitvliegjes konden vervolgens in een testopstelling gedurende 14 uur aan de haal gaan met de cellen. Na die periode bleken cellen met het ATF1-gen veel beter verspreid dan die van de gemuteerde variant.
In een persverklaring leggen de onderzoekers uit dat de testresultaten ook van belang kunnen zijn voor andere onderzoeksterreinen. Relaties tussen insecten en eencellige organismen spelen namelijk een grote rol in bijvoorbeeld de landbouw of bij de verspreiding van allerlei ziekten.
Fruitvlieg
De relatie tussen gist en fruitvlieg heeft in ieder geval als mooie bijvangst het bieraroma opgeleverd. Overigens stippen de onderzoekers nog wel aan dat het aantonen van een bewuste evolutionaire ontwikkeling achter de ontdekte rol van het ATF1-gen een moeilijke opgave is. Desalniettemin lijkt een kleine proost op de fruitvlieg zeker op zijn plaats.
Lees ook: