Tokyo (J) – Na magere jaren met ernstige mislukkingen kijkt de Japanse ruimtevaartindustrie hoopvol uit naar de lancering van een verbeterde raket. De lanceerdatum is inmiddels al een keer uitgesteld.


In Europa, VS, Rusland en Japan zetelen de belangrijkste ruimtevaartorganisaties. Ze beconcurreren elkaar op de lancering van satellieten. Nadat eind jaren negentig de ESA maar met moeite zijn Ariane-5-programma opstartte, kampt nu de Japanse ruimtevaartorganisatie NASDA met tegenslag.
H-IIA luidt de naam van de verbeterde Japanse raket. Hij is 53 meter hoog, weegt 285 ton en kost 71 miljoen dollar. Het is de opvolger van de H-II. Na vijf probleemloze lanceringen volgde tegenslag op tegenslag. Sinds 1998 wordt het raketprogramma geplaagd door mechanische en financiële problemen. Twee jaar geleden liet NASDA een H-II-raket na de lancering in de lucht ontploffen, omdat het de controle over de raket dreigde te verliezen. Aan boord was een satelliet van 83 miljoen dollar.

Of deze scene werkelijkheid wordt, wachten de Japanse ruimtevaartdeskundigen vol spanning af.

De nieuwe H-IIA-raket is eenvoudiger, lichter en goedkoper. De standaardversie kan een satelliet van vierduizend kilogram in een geostationaire baan brengen. Het kost nogal wat kracht om zo’n satelliet van het aardoppervlak te tillen. Raketten gebruiken daarvoor diverse motoren die elkaar aflossen. De eerste daarvan, de eerste trap, levert een push van 1100 kilonewton, nauwelijks meer dan in de H-II, maar hij is wel eenvoudiger – en dus goedkoper – geproduceerd. De verbeterde tweede trap kan een stuwkracht van 137 kilonewton leveren, dertien procent meer dan in het vorige ontwerp. De belangrijkste verbetering vormen de tweede boosters met vaste brandstof, een polybutadieenverbinding, die elk 2250 kilonewton leveren.

Tyfoon
Eerst zou de raket in februari 2001 het luchtruim kiezen, maar barsten in leidingen maakten dat onmogelijk. Een lancering op zaterdag 25 augustus is inmiddels uitgesteld. Op 19 augustus bleek dat een drukklep in de zuurstoftank van de tweede trap niet functioneerde. Het onderdeel ging terug naar de fabriek, waarna vervolgens een tyfoon roet in het eten gooide. Nu lijkt 28 augustus de aangewezen dag voor de lancering.
De spanning loopt hoog op. Het mag niet mislukken. NASDA krijgt anders problemen met de verantwoording voor het bestede budget aan het publiek, zeker nadat de satellietenbouwer Hughes vorig jaar een order voor tien raketten ongedaan maakte. Een mislukte lancering betekent een fatale wond voor het Japanse ruimtevaartprogramma, zo zegt een expert. Japanse dagbladen noemen plannen dat het ministerie van wetenschap NASDA met twee andere ruimtevaartorganisaties wil samenvoegen – dat betekent een forse bezuiniging op het Japanse ruimtevaartprogramma. Niettemin zijn de Japanse officials ervan overtuigd dat ze met de verbeterde raket een winnaar hebben, en ze op termijn de concurrentie met de Europese Ariane en de Amerikaanse Atlas aankunnen.

Erick Vermeulen