Muizen die 24 uur hebben gevast, hebben meer ontstekingen en sterven eerder aan een bacteriële infectie dan muizen met een normaal eetschema.
Vasten geldt als een mogelijk nuttige aanpak voor het voorkomen of beheersen van chronische aandoeningen zoals kanker, obesitas en hartziekten. Resultaten van muizenstudies tonen echter aan dat langdurig vasten het immuunsysteem kan aantasten.
Radioloog Filip Swirski van de Icahn School of Medicine at Mount Sinai in New York en zijn collega’s analyseerden bloed- en weefselmonsters van vijf muizen die 24 uur lang geen voedsel kregen. Uit bloedonderzoek waarbij deze muizen werden vergeleken met muizen die een normaal dieet kregen, bleek dat de vastende muizen gemiddeld minder dan 10 procent van het normale aantal monocyten hadden. Dat is een soort witte bloedcel die helpt bij het bestrijden van infecties, en die andere immuuncellen werft om letsel te behandelen.
‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.
Voetsoldaten
‘Dit zijn belangrijke voetsoldaten van het immuunsysteem’, zegt Swirski. De onderzoekers ontdekten dat de afname te wijten was aan monocyten die zich terugtrokken uit het bloed naar het beenmerg, in een soort winterslaap. Toen de vastende muizen weer voedsel kregen, stroomden de monocyten terug naar de bloedbaan. ‘Maar omdat er een overschot was aan monocyten in winterslaap, overleven ze langer dan anders’, zegt Swirski. ‘We zien dus uiteindelijk een toename van monocyten.’
Vergeleken met muizen die bleven vasten of die nooit gevast hadden, hadden de muizen die weer voedsel kregen gemiddeld bijna vier keer zoveel monocyten in hun bloed. Om te begrijpen hoe dit de immuniteit beïnvloedt, injecteerden Swirski en zijn team 45 muizen met een bacteriestam die de longen besmet. 23 van de muizen hadden vóór de injectie 24 uur gevast. Daarna gaven de onderzoekers ze voer.
Na 72 uur stierf bijna 90 procent van de muizen die hadden gevast, terwijl dit aandeel bij niet-vastende muizen ongeveer 60 procent was. De vastende muizen hadden ook hogere ontstekingsniveaus, wat suggereert dat lange periodes van vasten de immuunrespons schaden.
Balans is belangrijk
Bioloog Satchidananda Panda van het Salk Institute for Biological Studies in Californië plaatst de kanttekening dat de meeste gangbare vastenkuren voor mensen geen 24 uur duren. Zijn eigen onderzoek heeft aangetoond dat 15 uur vasten de immuniteit bij muizen verbetert.
Toch zegt Swirski dat deze bevindingen belangrijk zijn voor hoe we denken over de duur en de gevolgen van vasten. ‘Zoals bij zoveel zaken in het leven is balans belangrijk. Wat op de ene manier gunstig is, kan op een andere manier een onverwacht negatief effect hebben.’
