Denk aan het liedje An E-mail To Berlin en de computer opent een mailtje. Nijmeegse onderzoekers denken dat het mogelijk is met ingebeelde muziek een pc te besturen.

Nijmegen (NL) – Is een liedje in je hoofd slechts oorzaak van een opgewekt humeur, of kun je met datzelfde wijsje ook een cursor over een beeldscherm sturen? Dat laatste, denkt prof dr ir Peter Desain. Met zijn team van de Nijmeegse Radboud Universiteit onderzocht de hoogleraar kunstmatige intelligentie hij hoe je de hersenactiviteit die nodig is voor een liedje in je hoofd kunt ‘aftappen’ en gebruiken om een computer aan te sturen.
Een computer of robotarm aansturen met hersenactiviteit kan al langer. Brain-computer interfacing (BCI), heet de tak van sport. De techniek detecteert hersenactiviteit met behulp van elektroden op het hoofd (elektro-encefalografie, EEG) en vertaalt die vervolgens via een algoritme naar een bepaalde computeractie. “Tot nu toe maken we vaak gebruik van de hersenactiviteit die bij mensen optreedt als ze een ingebeelde beweging maken”, zegt Desain, onderzoeker bij het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour, desgevraagd. “Maar voor mensen die door ziekte al lang niet meer kunnen bewegen is het steeds moeilijker om een beweging in te beelden. Daarom is het nuttig om andere taken van de hersenen te onderzoeken die mogelijk beter bruikbaar zijn voor BCI.”
Desain gebruikte een reeks van vijf liedjes. De proefpersoon mocht zelf de songs uitkiezen. “Er was goed te zien dat elk liedje een duidelijk patroon geeft. Een regelmatig ritme geeft respons in hersenen, en als dat wegvalt of verandert dan is dat goed te detecteren.”
Omdat het hersensignaal van een ingebeeld ritme of liedje veel kleiner is dan het respons op werkelijk luisteren, blijft detectie lastig. “Het is een klein signaal dat al kan worden verstoord door bijvoorbeeld jeuk aan je neus”, erkent Desain. Toch zijn de onderzoeksresultaten betrouwbaar genoeg om de wetenschappelijke kennis om te zetten in producten. Daarom is, met een grote overheidssubsidie, het ‘BrainGain’-project opgezet, een samenwerking met een aantal andere universiteiten, bedrijven als Philips en patiëntenverenigingen. CD

‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’
LEES OOK

‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’

Psychiatrisch epidemioloog Brenda Penninx onderzoekt het verband tussen mentale en lichamelijke gezondheid.