De Nobelprijs voor de Geneeskunde is dit jaar gewonnen door drie wetenschappers die cruciale ontdekkingen hebben gedaan op het gebied van parasitaire infectieziektes. Dat heeft het Nobelprijscomité in Stockholm maandag bekendgemaakt.
William C. Campbell (Ierland) en Satoshi Omura (Japan) ontvangen de prestigieuze prijs voor hun ontdekking van een medicijn waarmee infecties veroorzaakt door rondwormen behandeld kunnen worden. Rondwormen kunnen ernstige aandoeningen als elefantiase (‘olifantsziekte’) en rivierblindheid veroorzaken.
Ook de Chinese onderzoekster Youyou Tu kreeg de Nobelprijs, voor haar ontdekkingen op het gebied van Malaria bestrijding. ‘Dankzij hun vondsten beschikken we nu over medicijnen waarmee de levens van miljoenen mensen zijn verbeterd, dus dit zijn absoluut terechte winnaars’, stelt Martin Grobusch, hoogleraar tropische geneeskunde aan het AMC.
‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’
Psychiatrisch epidemioloog Brenda Penninx onderzoekt het verband tussen mentale en lichamelijke gezondheid.
Grobusch is verheugd dat onderzoekers uit ‘zijn’ veld de eervolle onderscheiding in ontvangst mogen nemen. ‘Het is een goed signaal dat je niet alleen gehonoreerd kan worden voor het ontdekken van medicijnen tegen ‘westerse’ ziektes, maar medicijnen voor arme mensen in derdewereldlanden minstens zo belangrijk zijn. Dit is een mooie erkenning voor ons hele veld.’
Traditionele Chinese geneeskunst
Met name de uitverkiezing van Youyou Tu is interessant. Ze deed haar vondst na het bestuderen van duizenden jaren oude boeken uit de traditionele Chinese geneeskunst. Volgens Grobusch is dat minder uitzonderlijk dan vaak wordt gedacht. ‘Zeker binnen de tropische geneeskunde kijken we vaak naar welke middelen mensen lokaal gebruiken tegen de aandoeningen die daar voorkomen. Daarnaast heeft ook een groot gedeelte van westerse medicijnen zijn wortels in de plantenwereld. Een aantal prominente hartmedicijnen bijvoorbeeld.’
Grobusch had niet verwacht dat dit drietal de Nobelprijs zou winnen. ‘Dat is onmogelijk te voorspellen. Er zijn zo veel onderzoekers die erkenning verdienen. Ook al omdat vandaag de dag bij elke belangrijke ontdekking talloze mensen betrokken zijn. Het is niet meer zoals in de tijd van Alexander Fleming.’ Deze Schotse arts vond begin twintigste eeuw praktisch in zijn eentje penicilline uit.
De Nobelprijs voor de Geneeskunde wordt sinds 1901 elk jaar uitgereikt. De laatste keer dat een Nederlander of Belg de bijzondere award uitgereikt kreeg, dateert van meer dan veertig jaar geleden. In 1973 ontving Niko Tinbergen de Nobelprijs voor zijn onderzoek naar gedragsleer bij dieren. Een jaar later wonnen twee Belgische wetenschappers, Albert Claude en Christian de Duve, de prijs voor het beschrijven van de werking van organellen in de cel.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: