Onderzoekers schatten dat planten elk jaar meer dan 13 gigaton CO2 overdragen aan mycorrhizaschimmels, die bij hun wortels groeien.
De relaties tussen planten en de schimmels die kolonies vormen bij hun wortels, zijn verantwoordelijk voor het opslaan van een enorme hoeveelheid CO2, misschien zelfs een derde van de wereldwijde uitstoot door fossiele brandstoffen.
Bijna alle landplanten hebben een symbiotische relatie met schimmels die in de bodem rond hun wortels leven. De planten halen CO2 uit de lucht en ruilen die met schimmels voor voedingsstoffen als stikstof en fosfor.
Tijd 'vertraagt' bij het zien van iets gedenkwaardigs
Tijdens het kijken naar een opvallende afbeelding lijkt de tijd langzamer te gaan, ontdekten Amerikaanse hersenwetenschappers.
Mycorrhizaschimmels
Deze mycorrhizaschimmels slaan de koolstof die ze van hun plantenpartners krijgen, op in hun weefsels en de omringende grond, waardoor het uit de atmosfeer wordt gehouden.
Maar ondanks de belangstelling voor op de natuur gebaseerde oplossingen voor klimaatverandering, zijn mycorrhizaschimmels grotendeels over het hoofd gezien, zegt bioloog Heidi-Jayne Hawkins van de Universiteit van Kaapstad, Zuid-Afrika. Dus begonnen zij en haar collega’s met het berekenen van de hoeveelheid koolstof die planten aan deze schimmels doorgeven.
36 procent van de jaarlijkse uitstoot
De onderzoekers verzamelden gegevens uit tientallen wetenschappelijke studies naar de relaties tussen planten en schimmels. Met hulp daarvan schatten ze dat tussen de 3 en 13 procent van de CO2 die planten uit de atmosfeer halen, in het schimmelweefsel terechtkomt.
Het team keek vervolgens naar gegevens over welke planten waar leven, hoe productief ze zijn en met welke schimmels ze samenwerken. Aan de hand daarvan schatten ze in dat er elk jaar ongeveer 13,1 gigaton CO2 wordt overgedragen aan schimmel. Dat is ongeveer 36 procent van de jaarlijkse uitstoot door fossiele brandstoffen, wereldwijd.
Het is niet duidelijk hoe lang die koolstof opgesloten blijft onder de grond, zegt Hawkins. Een deel blijft daar zitten als de schimmels sterven. Dit deel wordt gebonden aan bodemdeeltjes, of hergebruikt door andere planten. Maar een ander deel zal weer vrijkomen in de atmosfeer.
Momentopnamen
De meeste gegevens zijn daarnaast gebaseerd op momentopnamen van schimmelactiviteit op een bepaalde plaats en tijd. Er waren bijvoorbeeld bijna geen gegevens uit Afrika. Daardoor zijn er grote hiaten die onzekerheid brengen in de schattingen.
Bioloog Melanie Jones van de Universiteit van British Columbia in Canada zegt dat het werk de belangrijke rol van schimmels in de koolstofcyclus benadrukt. ‘Dit is de eerste keer dat iemand met cijfers komt over de hoeveelheid koolstof waar het wereldwijd om gaat’, zegt ze.
Boomplantprojecten
Maar ecoloog Elly Morriën van de Universiteit van Amsterdam in Nederland wijst erop dat het onderzoek een deel van het beeld mist door zich alleen te richten op mycorrhizaschimmels. Saprotrofe schimmels, soorten die zich tegoed doen aan dood organisch materiaal, vormen een veel groter deel van de schimmelpopulatie. Ze spelen een grote rol in de koolstofcyclus door CO2 vrij te maken. ‘Die bepalen écht hoeveel koolstof er terugkomt in de atmosfeer’, zegt Morriën.
Hawkins hoopt dat een beter begrip van de relatie tussen planten en schimmels zal helpen om natuurlijke klimaatoplossingen, zoals bosherstel, beter te plannen. ‘Er zijn nu veel mislukte projecten, waarbij bomen tegen hoge kosten werden geplant maar vervolgens doodgingen’, zegt ze. ‘Als we meer weten over welke bomen het beste groeien met welke schimmelpartners, kunnen we deze projecten helpen slagen.’
