Wetenschappers wisten al dat steengruis CO2 uit de lucht kan halen. Nu zijn er aanwijzingen dat het verspreiden van het gruis over landbouwvelden bovendien de groei van gewassen verbetert.
Het strooien van vermalen stenen op boerderijen is een steeds populairdere methode om CO2 uit de lucht te halen. Nu bewijzen twee onafhankelijke tests dat deze aanpak ook de opbrengst van gewassen verhoogt. ‘Het is zeer bemoedigend’, zegt bioloog David Beerling van de Universiteit van Sheffield in het Verenigd Koninkrijk.
Verwering
Silicaatgesteenten, zoals vulkanisch basalt, reageren van nature met CO2 dat is opgelost in water. Tijdens dat proces, dat verwering heet, ontstaan vaste carbonaten. Bedrijven kunnen verwering versnellen door het gesteente tot gruis te vermalen. Zo vergroten ze namelijk het oppervlak dat in contact komt met water.
Wat gebeurt er als de permafrost ontdooit?
Door de opwarming van de aarde dooit de permafrost in rap tempo. Aardwetenschapper Niek Jesse Speetjens deed onderzoek naar de gevolgen.
Wereldwijd is een aantal bedrijven begonnen met het verspreiden van dit steengruis op boerderijen. Op die manier vangen ze CO2 op uit de lucht.
De effecten van het gruisstrooien zijn echter nog niet helemaal duidelijk. We weten bijvoorbeeld nog niet hoe het steengruis de gewassen beïnvloedt. Om dat te onderzoeken, testte Beerling en zijn team steengruis op een proefboerderij in de Amerikaanse staat Illinois. Ze publiceerden hun vondsten in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS.
Maïs
Tussen 2016 en 2020 onderzochten de biologen de groei van afwisselend maïs en soja. Ze vergeleken percelen die behandeld waren met basaltsteengruis en stikstofmeststoffen met percelen die enkel behandeld waren met de meststoffen. Elk jaar voegde het team 50 ton gebroken basalt per hectare toe aan de percelen. Daarop groeide twee jaar lang mais, gevolgd door één jaar soja en daarna opnieuw maïs.
De onderzoekers ontdekten dat de opbrengsten van soja 16 procent hoger waren op percelen die met basalt waren behandeld. Tijdens de eerste twee jaar verschilden de maïsopbrengsten niet veel tussen de percelen. Maar in het jaar nadat de soja was geplant, waren de maïsopbrengsten 12 procent hoger in de percelen met basalt. Dat wijst mogelijk op een interactie tussen het basalt en de stikstof die door de soja werd gebonden.
pH-waarde
De onderzoekers schrijven de hogere opbrengsten toe aan de verbeterde zuurtegraad, de zogeheten pH-waarde, van de bodem. Ook kunnen de planten baat hebben bij de fosfor- en kaliumvoedingsstoffen die vrijkwamen bij de verwering van het steengruis. ‘De wortels voelen het’, zegt Beerling.
De onderzoekers schatten dat het steengruis tussen de 6,7 en 14,3 ton CO2 per hectare heeft opgevangen. Dat baseren ze op de hoeveelheid magnesium en calciumdeeltjes die in het gesteente waren opgelost. Dit hangt namelijk samen met de hoeveelheid gemineraliseerde CO2.
Haver
Ook het bedrijf UNDO Carbon testte recentelijk het gebruik van steengruis. Zij voerden een eenjarige proef uit met de teelt van haver op een perceel in Newcastle in het Verenigd Koninkrijk.
Afhankelijk van hoe de zaden werden geplant, vonden de onderzoekers een opbrengstverhoging van 9 tot 20 procent op de percelen die werden behandeld met basaltsteengruis en kunstmest, in vergelijking met percelen die alleen met kunstmest werden behandeld. Ze publiceerden hun resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift PLoS One.
XinRan Liu, natuurkundige bij UNDO, schat dat de 18 ton basalt die aan elke hectare werd toegevoegd ongeveer 4,5 ton CO2 per hectare verwijdert over meerdere jaren.
Er zijn dus aanwijzingen dat steengruis de opbrengst van verschillende gewassen kan verbeteren. Dit kan helpen om meer boeren over te halen om deze methode uit te proberen, zegt geoloog David Manning van de Newcastle-universiteit in het Verenigd Koninkrijk, die met UNDO samenwerkte aan de test. ‘Om het te laten werken, moeten we de boeren bereid vinden en de voordelen voor hen duidelijk maken’, zegt hij.
