Actueel onderzoek in de gedragsbiologie vormt een leuk onderwerp voor een educatief kinderboek.
Niet alle dieren beginnen meteen met voortplanten zodra ze geslachtsrijp zijn. Sommige besteden eerst enkele jaren aan het helpen grootbrengen van familieleden. Dit verschijnsel heet cooperative breeding. Gedragsbiologen houden zich al jaren bezig met de vraag wat hiervan het evolutionaire voordeel is voor de ‘babysitters’. Prof dr Paul Sherman van Cornell University schreef onlangs samen met zijn buurvrouw, kinderboekenschrijfster Gail Jarrow, een boek dat dit onderwerp voor kinderen begrijpelijk maakt. Het boek is deels gebaseerd op zijn eigen onderzoek.
“We verwachten altijd dat dieren voornamelijk voor zichzelf opkomen. Als we zien dat dieren onzelfzuchtig gedrag vertonen worden we meteen nieuwsgierig”, vertelt Sherman. “Het blijkt nu dat dieren thuisblijven wanneer de mogelijkheden voor voortplanting beperkt zijn. Door hun ouders te helpen met het grootbrengen van jonge broertjes en zusjes werken de dieren toch aan de verspreiding van hun eigen genen. Ook doen ze op die manier ervaring op die later handig van pas komt als ze wèl zelf aan de beurt zijn.”
‘Invasieve exoten bestrijden doet meer kwaad dan goed’
Het is doorgaans geen goed idee om invasieve exoten te bestrijden, stelt Menno Schilthuizen. Daarmee vertraag je het natuurlijke proces.
Sherman, professor in de neuro- en gedragsbiologie, deed twintig jaar onderzoek aan naakte molratten. Deze kale, ondergronds levende zoogdieren vertonen een extreme vorm van cooperative breeding. In elke kolonie is maar één vrouwtje seksueel actief. De andere vrouwtjes, die allemaal nauw aan elkaar verwant zijn, helpen bij het grootbrengen van de jongen.
Schrijven voor kinderen ligt voor wetenschappers niet direct voor de hand. Sherman vindt het echter niet alleen leuk, maar ook belangrijk. “Je kunt kinderen niet vroeg genoeg interesseren voor de magie en de mysteries van gedragsbiologie.”
Nienke Beintema
‘Animal Baby Sitters’ van Gail Jarrow en Paul Sherman (ISBN: 0531118819) verscheen bij uitgeverij Franklin Watts en kost ongeveer $20.
