Een jaar lang reisde bioloog, schrijver en vogelspotter Noah Strycker over de wereld. Zonder de hulp van professionele vogelreisgidsen wilde hij zo veel mogelijk vogelsoorten zien. Op de laatste dag van 2015 eindigde zijn reis en stonden ruim 6000 soorten op de teller.

Noah Strycker
Noah Strycker

Daarmee zette hij een wereldrecord van meeste vogels in één jaar. Hij maakt zich wel zorgen ontwikkelingen die vogels ernstig bedreigen, zoals klimaatverandering en het verdwijnen van leefgebieden. ‘Het lastigst zijn de soorten die maar op een plek ter wereld voorkomen. Je krijgt maar één kans om die te zien.’

Waarom wilde je dit project doen?
‘Big Years zijn al heel lang een traditie onder vogelaars. Je probeert dan in een jaar zoveel mogelijk vogelsoorten zien. Veel mensen hebben het al gedaan in de VS. Het idee bestond dus al, maar ik bedacht dat nog niemand een wereldwijd Big Year had gedaan. De meeste mensen tellen alleen de vogels binnen de grenzen van hun land. Gek eigenlijk, want landsgrenzen hebben helemaal geen betekenis voor vogels.’

Frans de Waal (1948-2024): ‘Zo speciaal zijn wij mensen niet’
LEES OOK

Frans de Waal (1948-2024): ‘Zo speciaal zijn wij mensen niet’

Primatoloog Frans de Waal is op 14 maart 2024 overleden. In juni 2019 interviewde New Scientist De Waal. De les die hij meegaf: ‘zo speciaal zijn wi ...

Had jouw Big Year ook een wetenschappelijk doel?
‘Wetenschap was niet het eerste doel, maar ik heb toch een bijdrage kunnen leveren. Alle vogels die ik zag, voerde ik in op eBird. Deze database wordt door vogelaars over de hele wereld gebruikt. Voor jezelf is het leuk dat je goed kunt bijhouden welke vogels je hebt gezien en op welke plek dat was. Maar wetenschappers maken er ook gebruik van. De database geeft hun bijvoorbeeld informatie over vogelpopulaties, de migratie van trekvogels en de effecten van klimaatverandering. Doordat ik door gebieden ben gegaan waar weinig vogelaars komen, kon ik interessante data toevoegen.’

Moest je bij het plannen van je reis rekening houden met de migratie van trekvogels?
‘Veel vogelsoorten verplaatsen zich door het jaar heen. Voor mijn reisstrategie moest ik daar wel rekening mee houden. Heel ingewikkeld was dat niet, omdat ik naar veel verschillende gebieden ging. Uiteindelijk zag ik de meeste soorten toch wel, of het nou op hun zomer- of wintergebied was. Veel lastiger waren de soorten die maar op een plek ter wereld voorkomen. Je krijgt maar een kans om die te zien.’

De harpij is net als de Filipijnse arend een grote vogel die apen eet. Foto: Haui Ared, via wikimedia
De harpij is een grote vogel die apen eet.
Foto: Haui Ared, via wikimedia

Heb je een vogel gemist?
‘Op de Filipijnen wilde ik erg graag de ernstig bedreigde apenarend zien. Dat is een enorm grote, sterke en indrukwekkende vogel. Hij eet apen, vandaar zijn naam. Ik heb zeven uur lang stil op een plek gezeten in de hoop dat hij langs zou vliegen, maar dat gebeurde niet. Op een gegeven moment moest ik toch opgeven want de reis ging verder. Op die dag zelf was ik daar heel erg teleurgesteld over.’

Welke vogel maakte je erg blij?
‘Eigenlijk waren dat er twee. In Brazilië zag ik de harpij. In veel opzichten komt deze vogel overeen met de apenarend. Hij is erg zeldzaam en leeft van apen, luiaards en grote zoogdieren. Later zag ik in Thailand de lepelbekstrandloper. Dat vogeltje is zo groot als je vuist en heeft een lepelvormige snavel. Ze zijn erg bedreigd en het kan zijn dat ze de komende vijf jaar uitsterven. Ik had geluk dat ik hem nog kon zien.’

De lepelbekstrandloper kan binnen vijf jaar uitsterven. Foto: Gin Tonic, via wikimedia
De lepelbekstrandloper kan binnen vijf jaar uitsterven.
Foto: Gin Tonic, via wikimedia

Hoe wist je van alle vogels die je tegenkwam welke soort het was?
‘Dat hing af van de plek waar ik was. In de VS kan ik alle vogels bij naam noemen. Maar ik was nog nooit in Afrika geweest dus daar waren alle vogels nieuw voor me. Van te voren had ik een paar veldgidsen op mijn laptop gezet, maar de meeste hulp kreeg ik steeds van de lokale bevolking. Ik had mezelf de regel opgelegd dat ik alleen hulp mocht krijgen van de mensen die in het land wonen en niet van professionele vogelreisgidsen. Dat werkte goed want honderden mensen hebben me geholpen en ik ben geen dag alleen geweest. Zij hebben bovendien de meeste kennis over welke soorten vogels in een gebied leven en waar je ze kunt vinden.’

Denk je dat vogels die niet in je eigen omgeving voorkomen specialer zijn?
‘Nee, want ik vind de vogels van thuis ook erg leuk. Het was heel fijn om thuis te komen en weer de vogels te zien die ik zo goed kende. Maar het mooie van vogelkijken is dat je altijd meer soorten kunt leren kennen als je een ander gebied opzoekt. Vogels komen overal op de wereld voor dus je kunt het overal doen.’

Heb je door je reis een ander beeld van vogels gekregen?
‘Door klimaatverandering en het verdwijnen van leefgebieden hebben vogels nog nooit zo’n onzekere toekomst gehad. Wat dat betreft ik erg grote bedreigingen gezien. Tegelijkertijd is vogelkijken populairder dan ooit.’

Kunnen we meer horen van je avonturen?
‘Tijdens de reis schreef ik elke dag op mijn blog. Steeds meer mensen gingen me volgen en tegen het eind van het jaar kreeg de site 10.000 bezoekjes per dag van vogelaars over de hele wereld. Ik ben blij dat ik elke dag schreef, want het is ook voor mezelf een mooi reisverslag. Zonder dat blog zouden veel herinneringen nu zijn vervaagd. Dit verslag gebruik ik komend jaar om een boek over mijn reis te schrijven.’

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.

Lees verder: