Waarom word jij tijdens warme zomernachten lek gestoken door muggen terwijl je partner nergens last van heeft? Onderzoekers van het Radboudumc zoeken het uit. Bij het Lowlands Science Lab kun je het muggenonderzoek een handje helpen – zonder risico op jeukende bulten.
Misschien herken je het: lig je net lekker in bed, hoor je plots het gezoem van zo’n verschrikkelijk irritante mug. Je maakt de afweging om op muggenjacht te gaan of te hopen op het beste, en kiest voor die laatste optie. De volgende ochtend heb je spijt. Je hele been zit onder de jeukende muggenbulten. Je klaagt erover tegen je partner, maar die heeft helemaal nergens last van. Ze moeten ook altijd jou hebben…
Met de warme zomeravonden van de afgelopen weken komt dit je vast niet onbekend voor. En natuurlijk word jij er elke keer weer tussenuit gep(r)ikt. Waarom juist jij? Je hebt werkelijk geen flauw idee. Gelukkig is daar muggenexpert Felix Hol. Hij is biofysicus bij het Radboudumc en onderzoekt waarom de ene persoon aantrekkelijker is voor muggen dan de ander. Dit jaar staat zijn team samen met hun muggen in het Lowlands Science Lab. ‘Geen zorgen,’ stelt hij gelijk gerust. ‘De muggen zitten netjes in hun kooitjes. Je wordt bij ons niet geprikt.’
De tweede oerknal: een radicaal nieuw idee over de oorsprong van donkere materie
Sommige fysici opperen dat donkere materie in een eigen oerknal is ontstaan. Dat zou ons beeld van het heelal op zijn kop zetten.
Coole combinatie
Over de vraag ‘waarom muggen?’ kan Hol kort zijn: ‘Het zijn gewoon superfascinerende beesten.’ Hij lacht en wijdt verder uit: ‘Muggenonderzoek is een hele coole combinatie van fundamentele wetenschap en toepasbare, relevante gezondheidsvraagstukken. Niet alleen kan ik dus allerlei gave, nieuwsgierigheidsgedreven vragen proberen te beantwoorden, maar ik hoop ook echt op een mooie manier een maatschappelijke impact te maken.’
In zijn lab heeft hij daarom verschillende opstellingen staan om muggengedrag te bestuderen – een aantal daarvan is zelfgemaakt. Hol: ‘Wij willen vooral weten waarom muggen zo ontzettend goed zijn in het vinden en bijten van mensen. En welke factoren daar een rol in spelen. Daarvoor proberen we plekken te creëren waar muggen die dingen kunnen doen die wij interessant vinden. We hebben bijvoorbeeld een nep-huid ontwikkeld, waarin een mug kan bijten. Die nep-huid kunnen wij transparant maken, zodat we erdoorheen kunnen filmen.’ Met AI-technieken kan Hol het prik- en bijtgedrag van de muggen vervolgens heel precies analyseren.
Van lab naar Lowlands
Over 5 weken verplaatst Hol zijn lab tijdelijk naar het Lowlandsterrein. Dat wordt nog een hele onderneming, want er komen duizenden vrouwtjesmuggen mee. Die zitten en blijven allemaal netjes in kooitjes, benadrukt hij – wat Twitter ook mag beweren. ‘De deelnemers houden hun arm naast de kooi,’ legt hij uit. ‘Met een camera filmen we dan hoe sterk de mensen de muggen aantrekken.’ Ook vullen de deelnemers een vragenlijst in. Wat hebben ze gegeten? Bier gedronken? Drugs gebruikt? Wanneer hebben ze zich gewassen? Met zeep of zonder? Al die gegevens neemt Hol mee terug naar Nijmegen, waar hij alles in een gecontroleerde omgeving nog eens goed en gericht kan onderzoeken.
De afgelopen tijd verscheen het muggenonderzoek al meermaals in de media. Al die aandacht kwam nogal onverwachts, geeft Hol aan. ‘We hadden op zich wel gedacht dat het een aansprekende vraag zou zijn en dat er op Lowlands zelf aandacht voor zou zijn. Maar dat de aankondiging alleen al tot meer dan twintig interviews zou leiden… Nee, dat hadden we echt niet verwacht. Best bizar, maar vooral heel leuk.’
Elk jaar vinden er wetenschappelijke onderzoeken plaats op muziekfestival Lowlands. New Scientist is partner van Lowlands Science Lab. Wij delen van tevoren wat er gaat gebeuren, en waar je als festivalbezoeker allemaal aan mee kan doen. Lowlands 2023 vindt plaats op 18, 19 en 20 augustus 2023.
