Het doel van de lichaampjes van Krause, sensorische structuren in de penis en de clitoris, was lang een mysterie. Het lijkt er nu op dat ze neuronen bevatten die reageren op vibratie, en die de sleutel zijn tot seksuele motivatie en functioneren.

Mysterieuze neuronen in de clitoris en penis blijken te reageren op trillingen en lichte aanraking. Ook lijken de neuronen belangrijk te zijn voor een gezond seksueel functioneren en mogelijk voor genot. De ontdekking lost een 160 jaar oud mysterie op. En het kan verklaren waarom vibrators seksueel stimulerend zijn.

Clitoris en penis

In 1860 ontdekte Wilhelm Krause, een Duitse anatoom, groepen van zenuwuiteinden in de menselijke clitoris en penis die de lichaampjes van Krause (Krause-lichaampjes) werden genoemd. Hun functie was onduidelijk, en ze werden grotendeels vergeten.

Op eigen houtje fitnessen oorzaak van veel blessures
LEES OOK

Op eigen houtje fitnessen oorzaak van veel blessures

Een op de vijf Nederlanders doet aan fitness. Dat leidt tot een miljoen blessures per jaar. Bewegingswetenschapper Lisa Noteboom onderzocht hoe die ku ...

Neurowetenschapper Lijun Qi en zijn collega’s van Universiteit Harvard stuitten op Krause-lichaampjes toen ze oude vakliteratuur doornamen. Ze vroegen zich af of ze moderne hulpmiddelen konden gebruiken om hun functie bloot te leggen.

Eerst gebruikten de onderzoekers kleuringstechnieken om Krause-lichaampjes in mannelijke en vrouwelijke muizen te onderzoeken. Ze ontdekten dat ze dicht geconcentreerd waren in de clitoris, en meer verspreid over de penis.

Penseel

Vervolgens pasten ze verschillende stimuli toe op de mannelijke en vrouwelijke genitaliën van muizen. De neuronen in de Krause-lichaampjes reageerden het sterkst wanneer de genitaliën werden aangeraakt met een trilapparaat, of gestreeld met een penseel, zoals werd vastgesteld door het meten van hun elektrische activiteit.

Om de rol van deze neuronen te onderzoeken, hebben Qi en zijn collega’s mannelijke muizen genetisch gemanipuleerd zodat hun Krause-neuronen geactiveerd werden door ze te verlichten met blauw licht, in plaats van door fysieke aanraking.

Toen de onderzoekers blauw licht op de penissen van vijf van deze mannetjes schenen, kregen de muizen allemaal een erectie. Ze herhaalden het experiment niet bij vrouwelijke muizen omdat daarbij de seksuele reacties moeilijker te zien zijn.

Seksuele avances

Ook bouwden de onderzoekers vrouwelijke muizen genetisch zo om dat ze geen Krause-lichaampjes hadden. Ze ontdekten dat deze muizen minder ontvankelijk waren voor seksuele avances van mannetjes en het paren eerder beëindigden dan gewone vrouwtjes. Ook mannetjes zonder Krause-lichaampjes deden er langer over om seks te beginnen, trokken zich eerder terug en ejaculeerden minder vaak dan gewone mannetjes.

Samen suggereren deze bevindingen dat stimulatie van Krause-lichaampjes belangrijk is voor het motiveren van seks en voor gezond seksueel functioneren, mogelijk door het produceren van plezierige sensaties, aldus Qi.

De neuronen in Krause-lichaampjes worden tijdens seks waarschijnlijk gestimuleerd door microtrillingen die door de huid worden doorgegeven als de genitaliën van de partners tegen elkaar wrijven, zegt hij.

Krause-lichaampjes spelen bij mensen waarschijnlijk een soortgelijke rol als bij muizen, omdat ze anatomisch op elkaar lijken, zegt teamlid Michael Iskols, ook van Harvard. Vibrators produceren dezelfde trillingsfrequenties als de frequenties die de zenuwen bij muizen het sterkst activeerden – ongeveer 40 tot 80 hertz.

Vibrators

Dit kan verklaren waarom vibrators soms kunnen helpen bij de behandeling van seksuele stoornissen, aldus de onderzoekers. Vibrators worden bijvoorbeeld gebruikt om seksuele opwindingsstoornissen bij vrouwen te behandelen. Een vibrerend apparaat genaamd Viberect is goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration voor de behandeling van erectiestoornissen.

Aanrakings-onderzoeker Ingvars Birznieks van de Universiteit van New South Wales in Australië zegt dat veel andere huidreceptoren in het hele lichaam reageren op trillingen. ‘Het voelen van trillingen is de belangrijkste zintuiglijke input die de tactiele waarneming vormgeeft’, zegt hij. ’Om bijvoorbeeld eigenschappen van materialen of oppervlakken van objecten te onderzoeken, glijden of wrijven we altijd met onze vingertoppen over het oppervlak om trillingen op te wekken.’

Het idee dat dit specifieke type receptor gespecialiseerd zou kunnen zijn in het waarnemen van trillingen die de seksuele functie reguleren, is echter een intrigerende bevinding die het waard is om verder onderzocht te worden, zegt hij.