Tussen november 2022 en oktober 2023 lag de gemiddelde temperatuur wereldwijd 1,32 graden Celsius boven het gemiddelde van voor de industriële revolutie. Mogelijk wordt 2024 nog warmer.
De gemiddelde wereldwijde temperatuur in de twaalf maanden tussen november 2022 en oktober 2023 kwam 1,32 graden Celsius boven het pre-industriële gemiddelde uit. Dat is 0,03 graden hoger dan het vorige record. Dat werd bereikt in de twaalf maanden tussen oktober 2015 en september 2016.
‘Dit is de hoogste temperatuur die onze planeet in zo’n 125.000 jaar heeft meegemaakt’, zegt klimatoloog Andrew Pershing van Climate Central, een non-profitorganisatie op het gebied van klimaatwetenschap in de Verenigde Staten.
Wat gebeurt er als de permafrost ontdooit?
Door de opwarming van de aarde dooit de permafrost in rap tempo. Aardwetenschapper Niek Jesse Speetjens deed onderzoek naar de gevolgen.
Oorzaak van de hitte
Pershing en zijn collega’s baseerden hun analyses op de oppervlaktetemperaturen gemeten door het Europees Centrum voor Weersvoorspellingen op Middellange Termijn (ECMWF). Uit het onderzoek bleek dat de opwarming van de aarde door stijgende concentraties van broeikasgassen in de atmosfeer de belangrijkste oorzaak was van de hitte.
Het is lastig om de precieze hoeveelheid opwarming toe te schrijven aan verschillende oorzaken. Wel is volgens klimatoloog Friederike Otto van het Imperial College in Londen duidelijk dat de door de mens veroorzaakte klimaatverandering verantwoordelijk is voor 1,28 graden van de totale 1,32 graden toename in gemiddelde temperatuur.
Het team ontdekte dat de rest van de hitte voornamelijk toegeschreven kan worden aan de verschuiving naar een warm El Niño-klimaatpatroon in de Stille Oceaan in juni. ‘Slechts een heel klein deel van de 1,32 graden Celsius is natuurlijke variabiliteit’, zegt Otto.
Toenemende hittekans
De onderzoekers gebruikten ook klimaatmodellen om de kans op extreme hitte in verschillende landen met en zonder door de mens veroorzaakte klimaatverandering te vergelijken. Tijdens de periode die de onderzoekers bestudeerden, werd ongeveer 90 procent van de wereldbevolking blootgesteld aan ten minste tien hete dagen, die door klimaatverandering aanzienlijk waarschijnlijker werden. Bijna 2 miljard mensen ervoeren minstens vijf opeenvolgende dagen met extreme temperaturen, die minstens twee keer zo waarschijnlijk waren door klimaatverandering.
‘Het heeft echt invloed op elke persoon op deze planeet. En dan met name de kwetsbaarste mensen’, zegt meteoroloog Joyce Kimutai van het Keniaanse Meteorologische Departement.
Dit onderzoek voegt zich bij een reeks onderzoeken van het afgelopen jaar die extreme weersomstandigheden over de hele wereld deels toeschrijven aan klimaatverandering: van bosbranden in Canada tot droogte in Oost-Afrika. Naar verwachting zal de ontwikkelende El Niño pas in de komende maanden zijn toppunt bereiken. Daarom zegt Pershing dat de komende twaalf maanden waarschijnlijk nog heter zullen worden – mogelijk meer dan 1,4 graden boven het pre-industriële gemiddelde. Eerdere voorspellingen suggereerden dat de gemiddelde temperatuur in 2024 zelfs met meer dan 1,5 graden zou kunnen stijgen.
