Na het roken van een sigaret kunnen schadelijke stoffen nog jaren achterblijven in de omgeving. Dit kan gezondheidsschade opleveren voor niet-rokers, in het bijzonder voor kinderen, blijkt uit Amerikaans onderzoek.
Dat rokers niet alleen hun eigen gezondheid, maar ook die van medemensen schaden, is al langer duidelijk. Een bekend voorbeeld is meeroken, ook wel ‘tweedehands’ roken genoemd, waarbij omstanders tabaksrook van een ander inademen – inclusief de honderden giftige, veelal kankerverwekkende stoffen. Dat zorgt voor een verhoogd risico op allerlei aan roken gerelateerde ziekten.
Niet-rokers lopen óók risico in een ruimte waar eerder is gerookt maar op dat moment niemand aan het roken is. Dit ‘derdehands’ roken wordt veroorzaakt door neerdwarrelende deeltjes in tabaksrook. Deze stofjes hechten zich onder meer aan kleding, meubilair en huisstof, waar ze lange tijd kunnen blijven ‘rondhangen’. Wanneer mensen vervuilde objecten aanraken, kunnen ze alsnog deeltjes inademen of binnenkrijgen via de huid of mond. Baby’s en jonge kinderen, die over de vloer kruipen en vaker dingen in hun mond stoppen, lopen een groter risico.
‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’
Psychiatrisch epidemioloog Brenda Penninx onderzoekt het verband tussen mentale en lichamelijke gezondheid.
Eerdere studies toonden aan dat derdehands rook soms maanden of jaren kan achterblijven in auto’s, huizen of hotelkamers waarin mensen rookten of waar tabaksrook via ramen of ventilatiesystemen binnenkwam. Maar ook mensen die buiten roken nemen via hun kleding en huid veel schadelijke deeltjes mee naar binnen.
Op een loopband
Naar de precieze gezondheidsschade van deze deeltjes voor mensen is nog maar weinig onderzoek gedaan. Zo was nog nooit direct onderzocht wat de gevolgen zijn van blootstelling van de huid aan derdehands rook, schrijft een team geleid door biologen van de Universiteit van Californië in een vorige week gepubliceerde studie. Dat terwijl die mogelijk het meest met derdehands rook in aanraking komt.
Daarom onderwierp het team een tiental gezonde, niet-rokende volwassenen aan een test. Zij droegen drie uur lang met derdehands rook geïmpregneerde kleding. Elk uur renden of wandelden ze een kwartier op een loopband: door de proefpersonen te laten zweten probeerden de onderzoekers de opname van de deeltjes door de huid te verhogen. In de 24 uur na de test werden op verschillende tijdstippen urine- en bloedmonsters afgenomen. De onderzoekers vergeleken deze resultaten met die van deelnemers die schone kleding droegen.
Biomarkers
Hoewel de blootstelling aan derdehands rook te kort was om zichtbare schade aan de huid van de proefpersonen te veroorzaken, troffen de onderzoekers wel een verhoogde aanwezigheid van moleculen in het bloed aan die in verband worden gebracht met activering van verschillende huidziekten. Bovendien bleek de urine stofjes te bevatten die wijzen op schade aan DNA en eiwitten, die op den duur tot onder meer kanker of hartaandoeningen kan leiden.
Ook nadat de blootstelling aan de derdehands rook was gestopt, bleven de concentraties van deze zogeheten biomarkers – stofjes waarvan de aanwezigheid bepaalde ziektes kan aantonen of voorspellen – hoog.
‘Sigarettenrokers vertonen dezelfde verhoging van deze biomarkers’, zegt Shane Sakamaki-Ching, die het onderzoek leidde. ‘Het is alarmerend dat acute blootstelling van de huid aan derdehands rook de schadelijke effecten van het roken van sigaretten nabootst.’
Volgens hem kan de bevinding artsen helpen bij het diagnosticeren van gezondheidsschade door derdehands rook. In de toekomst willen de onderzoekers meer mensen langer blootstellen aan derdehands rook. Bovendien willen ze achterhalen wat het effect van stofjes in de rook van elektronische sigaretten op de huid is.
