Londen en Cambridge (GB) – De Wellcome Trust en het Sanger Centre gaan in de komende jaren de genoomsequentie van de zebravis (Danio rerio) bepalen. Dat genoom is ongeveer tweemaal zo klein als dat van de mens.


De Britse Wellcome Trust, één van de grote sponsors van het Human Genome Project en het Mouse Sequencing Consortium, gaat nu ook de sequentiebepaling van het genoom van de zebravis sponsoren. Het gaat daarvoor een drie jaar durende alliantie aan met het Sanger Centre in Cambridge. Michael Dexter, directeur van de Wellcome Trust, zegt dat dit project een logisch vervolg is op de pioniersrol die beide organisaties hebben vervuld in de opheldering van het genoom van de mens en de muis.
Volgens Nobelprijswinnares Christiane Nusslein-Volhard is de zebravis het ideale organisme om de functie van menselijke genen te bestuderen. Van vele mensgenen komt een vergelijkbaar exemplaar voor in de vis. Daarnaast zijn een aantal vissenorganen sterk verwant met organen van de mens. Zo kwamen wetenschappers in het verleden veel te weten over de vorming van bloedcellen bij de mens door dat proces in de zebravis te bestuderen. Daarbij komt dat het heel makkelijk is om genen in de zebravis onklaar te maken. Zo kunnen onderzoekers het effect van een defect gen op de functie van talrijke celtypen bestuderen.
Visgenomen lijken de laatste tijd sterk in de belangstelling te staan. Vorige maand kondigden de Britse Medical Research Council en het Amerikaanse Department of Energy aan dat ze de sequentiebepaling van de Japanse fugu (Fugu rubripes) gaan aanpakken. Hoewel van het gros van de menselijke genen ook in het genoom van de fugu vergelijkbare exemplaren voorkomen, telt het genoom van deze vis slechts vierhonderd miljoen basenparen. Dat is iets meer dan een tiende van het genoom van de mens. De fugu heeft gewoon veel minder ‘junk-DNA’ dan de mens, waardoor zijn genen veel dichter opeengestapeld zijn in het DNA.
Nadat in juni van dit jaar met veel fanfare de voltooiing van een eerste ruwe versie van de menselijke genoomsequentie werd aangekondigd, richten genetici nu hun aandacht op de genomen van talrijke andere organismen. Veel van de informatie in de ‘code van het menselijk leven’ blijft immers verborgen omdat we de sequentie van de mens met niets anders kunnen vergelijken. Daar komt echter zeer snel verandering in. De genomen van de nematode (rondworm) en het fruitvliegje zijn al afgewerkt. De voltooiing van het muizengenoom is gepland voor begin volgend jaar, en in de komende jaren mogen we daar dus nog twee vissen bijtellen.

Peter Raeymaekers