Panda’s hebben veel te weinig seks om hun populaties in stand te houden. Dat heeft mogelijk te maken met de bacteriën in hun darmen. Natuurbeschermers hopen nu dat aanpassingen in het dieet de dieren zal aanmoedigen om vaker te paren.
Panda’s met voldoende Clostridium-bacteriën in hun darmen hebben meer seks dan panda’s bij wie die bacterie grotendeels ontbreekt. Dat ontdekten gedragsecoloog Dingzhen Liu en zijn collega’s van de Beijing Normal-universiteit in China. Ze publiceerden hun bevinding in het wetenschappelijke tijdschrift Ecology and Evolution.
Reuzenpanda’s
De vernietiging van hun leefgebied en klimaatverandering maken het al moeilijk voor reuzenpanda’s om te overleven. Maar de dieren hebben daarnaast nog een probleem: ze vinden het moeilijk om zich voort te planten, vooral in gevangenschap.
‘Invasieve exoten bestrijden doet meer kwaad dan goed’
Het is doorgaans geen goed idee om invasieve exoten te bestrijden, stelt Menno Schilthuizen. Daarmee vertraag je het natuurlijke proces.
Panda’s zijn solitaire dieren en vrouwtjes hebben slechts één vruchtbare periode van ongeveer veertig uur per jaar. Daar komt bij dat de mannetjes niet erg seksueel gedreven zijn, en niet weten hoe ze vrouwtjes op de juiste manier moeten bestijgen. Al met al hebben de dieren te weinig seks om hun populatie te laten groeien.
Wetenschappers proberen al lang te begrijpen waarom panda’s in gevangenschap zo slecht zijn in seks. Uit eerder onderzoek blijkt dat de psychologische stress van het opgesloten zitten in kleine ruimtes waarschijnlijk een rol speelt. Ook het gebrek aan paringsconcurrentie kan bijdragen.
Liu en zijn collega’s vermoedden dat het dieet, in het bijzonder het effect daarvan op het darmmicrobioom, bijdraagt aan de gebrekkige pandaseks. Om dat te onderzoeken, analyseerden ze 72 poepmonsters van 20 mannelijke reuzenpanda’s. Sommige van die dieren waren goed in seks, andere niet. De onderzoekers ontdekten één opvallend verschil: de seksueel competente groep had significant meer Clostridium-bacteriën in hun ontlasting, vergeleken de incompetente groep.
Clostridium
Darmbacteriën kunnen van alles beïnvloeden, van immuniteit tot gedrag. Het is daarom ook goed mogelijk dat een tekort aan Clostridium-bacteriën het libido van de panda remt.
‘We hebben het verband gevonden, maar we weten nog niet zeker of dit de enige reden is voor hun slechte seksuele prestaties’, zegt Liu. Het grotere plaatje is waarschijnlijk complexer. Verschillende factoren kunnen een rol spelen, zegt hij.
‘Dit onderzoek heeft zeer belangrijke implicaties voor natuurbehoud’, zegt ecoloog Megan Owen van de San Diego Zoo Wildlife Alliance in de VS, die niet betrokken was bij het onderzoek. Ten eerste kunnen natuurbeschermers aan de hand van deze nieuwe gegevens het dieet van panda’s in gevangenschap aanpassen. Eerder onderzoek toonde al aan dat de groei van Clostridium-bacteriën in de pandadarmen gestimuleerd kan worden door de dieren meer bamboescheuten en flavonoïden (verbindingen in onder meer groente en fruit) te voeren.
Verzorgers kunnen de bamboesoorten die panda’s in gevangenschap te eten krijgen afwisselen. Zo kunnen ze de seizoenswisselingen die de panda’s in het wild zouden ervaren nabootsen, zegt Liu.
